Η φθίνουσα των μεγάλων, ο αποκλεισμός των συνταξιούχων και η ενιαία των μικρών!
Γράφει: Ο Νίκος Μιχελάκης*
Ενώ στην Ελλάδα τα φωτά και οι αγωνίες έχουν επικεντρωθεί στα τεκταινόμενα στον ΟΠΕΚΕΠΕ και τις συνακόλουθες καθυστερήσεις και περικοπές των ενισχύσεων της τρέχουσας περιόδου, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεχίζονται με εντατικό ρυθμό οι διεργασίες για τον ανασχεδιασμό της νέας ΚΑΠ 2028-35, οι oποίες φαίνεται ότι προβλέπουν τελείως διαφορετικά και μάλλον όχι τόσο ευχάριστα για μεγάλο μέρος των αγροτών
Σε προηγούμενα ΕΛΑΙΟΝΕΑ αναφερθήκαμε στην μείωση του γενικού προϋπολογισμού και ότι αυτό συνεπάγεται. Σήμερα θα αναφερθούμε σε μερικές άλλες αλλαγές οι όποιες φαίνεται να είναι πολύ σημαντικές ιδιαιτέρα για τους ελαιοκαλλιεργητές.
Πρόκειται για την φθίνουσα εισοδηματική ενίσχυση, την ενιαία ενίσχυση των μικρών, και τον αποκλεισμό των συνταξιούχων από ενισχύσεις.
Η φθίνουσα ενίσχυση των μεγάλων
Σύμφωνα με το προσχέδιο που δημοσιεύτηκε, η προβλεπόμενη μέση ενίσχυση ανά στρέμμα θα πρέπει να είναι 13-24 €/στρ. και θα διαφοροποιείται ανάλογα μεομάδες γεωργώνήγεωγραφικές περιοχές
Ωστόσο το συνολικό ετήσιο ποσό ανά αγρότη θα είναι «φθίνον» και θα μειώνεται όσο αυξάνεται το ύψος της ενίσχυσης πάνω από 20.000 € με την έξης κλιμάκωση.
(α) Μείωση 25%, για ενισχύσεις από 20.000 έως 50.000 ευρώ.
(β) Μείωση 50% για τα ποσά των ενισχύσεων από 50.000 έως 75.000 ευρώ.
(γ)Μείωση 75% για τα ποσά των ενισχύσεων που υπερβαίνουν τις 75.000 ευρώ
Το συνολικό ποσό των ενισχύσεων βάσει εκτάσεων δεν θα υπερβαίνει το μέγιστο των 100.000 ευρώ ανά γεωργό ανά έτος.
Η πρόβλεψη αυτή (σ.σ.), αν βέβαια τελικά εφαρμοστεί, δείχνει να έχει κάποια σωστή βάση δεδομένου ότι όπως συνήθως αναφέρεται ακόμη και σήμερα σε έγγραφα της ΕΕ, το 80% των ενισχύσεων λαμβάνεται από το 20% των μεγάλων κτηματιών οι οποίοι δεν είναι βέβαιο ότι παράγουν ανάλογο ποσοστό της παραγωγής!
Οι περικοπές των συνταξιούχων
Με το προσχέδιο, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν το αργότερο έως το 2032 ότι οι γεωργοί που συνταξιοδοτούνται δεν θα λαμβάνουν πλέον αγροτικές ενισχύσεις.
Το μέτρο αυτό για όλες τις χώρες και ιδιαιτέρα την Ελλάδα, όπου οι αγρότες μεγάλης ηλικίας αποτελούν υψηλό ποσοστό (σύμφωνα με έκθεση της ΕΕ το 58% των αγροτών είναι άνω των 55% ετών) είναι προφανώς άδικο και ανώφελο. Και αυτό όχι μονό γιατί θα στερήσει από ενισχύσεις αγρότες που λαμβάνουν πενιχρές συντάξεις 400-500€, αδύναμες να καλύψουν τις δαπάνες διαβίωσης τους αλλά και γιατί τους αδικεί κατάφορα αφού οι άλλοι συνταξιούχοι επιτρέπεται να εργάζονται και να αμείβονται. Από την άλλη στερεί την ελαιοκαλλιέργεια από έμπειρο εργατικό δυναμικό ενώ είναι δεδομένη η έλλειψη εργατικού δυναμικού στην ύπαιθρο
Ενιαία ενίσχυση 3.000 στους μικρούς
Με το προσχέδιο της ΕΕ προβλέπεται ότι τα Κράτη μέλη μπορούν να χορηγήσουν στους μικρούς παραγώγους ενιαία ενίσχυση έως 3.000 ευρώ χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες, αποκλείοντάς τους όμως από τα υπόλοιπα καθεστώτα ενισχύσεων
Ωστόσο (σ.σ.) δεν είναι βέβαιο αν το μέτρο αυτό τελικά θα εφαρμοστεί και αν είναι υποχρεωτική η εφαρμογή του από τα Κράτη μέλη. Και αυτό γιατί ενώίσχυε και με την παρούσα ΚΑΠ για ύψος ενίσχυσης ανά παραγωγό 1250€, στην Ελλάδα όχι μόνο δεν εφαρμόστηκε αλλά αντίθετα προβλέφθηκε οι παράγωγοι με ενισχύσεις κάτω από 250€ και με εκμεταλλεύσεις κάτω από 4 στρέμματα να περικοπούν τελείως από ενισχύσεις.
Και αυτό ενώ ο ΣΕΔΗΚ με υπόμνημα του είχε ζητήσει την εφαρμογή του, σε άλλα Κράτη όπως στην Πορτογαλία εφαρμόστηκε!
Και στο υπόμνημα αυτό ο ΣΕΔΗΚ είχε υποστηρίξει ότι ειδικά στην περίπτωση της Ελαιοκαλλιέργειας η περικοπή των μικρών από ενισχύσεις, τουλάχιστο στην Κρήτη όπου η μέση έκταση ανά εκμετάλλευση, συμφωνά με το Ελαιοκομικό Μητρώο είναι μόλις 11 στρέμματα, θέτει τους μισούς ελαιοκαλλιεργητές εκτός ενισχύσεων
Και με την περικοπή των μικρών φαίνεται ότι ενισχύθηκε το λεγόμενο εθνικό απόθεμα που αποτέλεσε την κύρια πηγή που, από όσα διαβάζουμε για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, φαίνεται ότι τροφοδότησε τις παράνομες ενισχύσεις διαφορών επιτηδείων!
Τελικά είναι φανερό ότι η εφαρμογή του μέτρου της ενιαίας ενίσχυσης των μικρών παραγωγών είναι χρήσιμο και για την πολιτεία και για τους παραγωγούς. Και αυτό γιατί ενώ μειώνει δραστικά το κόστος της γραφειοκρατίας, επιτρέπει στους μικρούς ελαιοπαραγωγούς, να αντιμετωπίσουν το υψηλό κόστος παραγωγής (λιπάσματα, εργατικά κλπ.) πράγμα που τους αναγκάζεινα εγκαταλείπουν την καλλιέργεια!
Επομένως στρατηγική προτεραιότητα πρέπει να αποτελέσει η ενίσχυση και όχι ο αποκλεισμός των μικρών από ενισχύσεις. Και αυτό πρέπει να τεκμηριωθεί με μια σοβαρή μελέτη που θα προσδιορίσει αντικειμενικά ποιοι παραγωγοί θα χαρακτηρίζονται μικροί και ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούν για να ενισχύονται.
==========================================
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Άμισθος Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά άδεια του ([email protected]
