- Η Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) αποτελεί το στήριγμα της Ελληνικής αιγοπροβατοτροφίας
- Του Δημήτρη Κουλουκτσή, Γεωπόνου
Στη χώρα μας σήμερα ο Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός (ΕΛΓΟ) ΔΗΜΗΤΡΑ, στον οποίο συγχωνεύτηκε ο Οργανισμός Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (Ο.Π.Ε.Γ.Ε.Π) , πιστοποιεί δυο κατηγορίες προϊόντων ποιότητας.
Τα προϊόντα ποιότητας σύμφωνα με Κοινοτικούς Κανονισμούς και τα προϊόντα ποιότητας σύμφωνα με εθνικά ή διεθνή πρότυπα.
Τα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης ανήκουν στην πρώτη κατηγορία και προστατεύονται σήμερα με βάση τους κανόνες του σχετικού Κανονισμού της ΕΕ που ισχύει κάθε φορά.
Τι εννοούμε με τον όρο Ονομασία Προέλευσης;
Εννοούμε το όνομα μίας περιοχής, ενός συγκεκριμένου τόπου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μίας χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται στην περιγραφή ενός γεωργικού προϊόντος ή τροφίμου:
-Το οποίο κατάγεται απ’ αυτή την περιοχή, το συγκεκριμένο τόπο ή τη χώρα (υπάρχει ιστορία).
-Του οποίου η ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο γεωγραφικό περιβάλλον που περιλαμβάνει τους φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες (Υπάρχει παράδοση).
– Η παραγωγή, η μεταποίηση και η επεξεργασία του γίνονται στην οριοθετημένη περιοχή. (Προέλευση)
Με βάση τους παραπάνω όρους και σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές στα πλαίσια του Καν. ΕΟΚ 2081/92 και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις του, η χώρα μας κατόρθωσε το 1996 να καταχωρίσει στο μητρώο των Π.Ο.Π είκοσι ελληνικά τυριά μεταξύ των οποίων και τη ΄΄ΦΕΤΑ΄΄.
Η καταχώριση της ΄΄ΦΕΤΑΣ΄΄ στο μητρώο των Π.Ο.Π της Ε.Ε αντιμετώπισε την αντίδραση άλλων Ευρωπαϊκών χωρών ιδιαίτερα της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Δανίας ,που με την προσφυγή τους στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η ΄΄ΦΕΤΑ΄΄ διαγράφεται από το Μητρώο το 1999.
Ύστερα από επίπονη προσπάθεια των γεωπονικών υπηρεσιών του Υπουργείου Γεωργίας η ΄΄ΦΕΤΑ΄΄ καταχωρίζεται και πάλι στο Μητρώο των Π.Ο.Π το 2002 με μεταβατική περίοδο 5 ετών να διαθέτουν στην αγορά τυριά με το όνομα ΄΄ΦΕΤΑ΄΄ και οι παραπάνω τρεις χώρες.
Από τη 15η Οκτωβρίου του 2007 το τυρί με την ονομασία ΄΄ΦΕΤΑ΄΄ παράγεται μόνο στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στις περιοχές Μακεδονίας, Θράκης, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου και του Νομού Λέσβου.
Πώς προστατεύονται οι Ονομασίες Προέλευσης;
Οι καταχωρισμένες στο μητρώο των Π.Ο.Π Ονομασίες προστατεύονται από:
α) κάθε άμεση ή έμμεση εμπορική χρήση καταχωρισμένης ονομασίας για προϊόντα που δεν καλύπτονται από την καταχώριση, εφόσον τα προϊόντα αυτά είναι συγκρίσιμα με τα προϊόντα που έχουν καταχωρισθεί με την ονομασία αυτή ή εφόσον η χρήση αυτή αποτελεί εκμετάλλευση της φήμης της προστατευόμενης ονομασίας, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες τα προϊόντα αυτά χρησιμοποιούνται ως συστατικό·
β) κάθε κατάχρηση, απομίμηση ή επίκληση, έστω και αν αναφέρεται η πραγματική προέλευση των προϊόντων ή υπηρεσιών ή εάν η προστατευόμενη ονομασία μεταφράζεται ή συνοδεύεται από εκφράσεις όπως «στυλ», «τύπος», «μέθοδος», «όπως παράγεται στ.», «απομίμηση» ή άλλες ανάλογες, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες τα προϊόντα αυτά χρησιμοποιούνται ως συστατικό·
γ) οποιαδήποτε άλλη ψευδή ή παραπλανητική ένδειξη, όσον αφορά την καταγωγή, την προέλευση, τη φύση ή τις βασικές ιδιότητες του προϊόντος, αναγραφόμενη στη συσκευασία ή στο περιτύλιγμα, στο διαφημιστικό υλικό ή σε έγγραφα που αφορούν το συγκεκριμένο προϊόν, καθώς και η χρησιμοποίηση συσκευασίας που θα μπορούσε να δημιουργήσει εσφαλμένη εντύπωση ως προς την προέλευση του προϊόντος·
δ) οποιαδήποτε άλλη πρακτική ικανή να παραπλανήσει τους καταναλωτές, όσον αφορά την πραγματική προέλευση του προϊόντος.
Δεν επιτρέπεται να κυκλοφορούν στην αγορά προϊόντα τα οποία χρησιμοποιούν ονομασίες προέλευσης, χωρίς να συνοδεύονται από την ένδειξη ΠΟΠ, το κοινοτικό σύμβολο και το σήμα του AGROCERT.
Τα προϊόντα ΠΟΠ πρέπει να φέρουν την ορθή επισήμανση, ώστε να είναι εύκολα αναγνωρίσιμα.
Κάθε κράτος μέλος ορίζει τις αρμόδιες αρχές για τους επίσημους ελέγχους, τόσο στους χώρους παραγωγής, όσο και στους χώρους εμπορίας των προϊόντων ΠΟΠ.
Στη χώρα μας οι έλεγχοι αξιολόγησης και επιτήρησης για την ορθή τήρηση των προδιαγραφών στους χώρους παραγωγής των προϊόντων ΠΟΠ γίνονται από τον ΟΠΕΓΕΠ- AGROCERT σε συνεργασία με τις κατά τόπους γεωργικές υπηρεσίες., οι δε έλεγχοι στην αγορά μόνο από τον AGROCERT.
Η πιστοποίηση για παραγωγή προϊόντων ΠΟΠ δίνεται από το Συμβούλιο Πιστοποίησης, ύστερα από τους παραπάνω ελέγχους και σχετική εισήγηση του AGROCERT.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις προδιαγραφές δεν χορηγείται πιστοποίηση, αν αυτή χορηγήθηκε, ανακαλείται και επιβάλλεται το σύστημα κυρώσεων που περιγράφεται στην εθνική νομοθεσία.
Ποιοι είναι οι σκοποί και επιδιώξεις της προστασίας των Ονομασιών Προέλευσης;
Οι σκοποί και οι επιδιώξεις των Κανονισμών που αναφέρονται στην προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϊόντων είναι:
- Η διαφοροποίηση της γεωργικής παραγωγής, για να επιτευχθεί στην αγορά μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.
- Η βελτίωση του γεωργικού εισοδήματος και η συγκράτηση του αγροτικού πληθυσμού, ιδιαίτερα στις ορεινές, μειονεκτικές και απομακρυσμένες περιοχές, με την προώθηση προϊόντων που παρουσιάζουν ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
- Η ικανοποίηση των καταναλωτών που αναζητούν ποιοτικά προϊόντα με εγγυήσεις για τη μέθοδο παρασκευής και την καταγωγή τους.
- Η διάθεση σύντομων και σαφών πληροφοριών στον καταναλωτή για την καταγωγή του προϊόντος.
- Η ικανοποίηση των παραγωγών με απολαβή υψηλότερων εισοδημάτων σε ανταπόδοση των προσπαθειών που κάνουν για την παραγωγή ποιοτικών και ασφαλών προϊόντων.
Οι Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης αναδεικνύουν την ποιότητα των αγροτικών προϊόντων και αποτελούν εργαλεία για την αγροτική ανάπτυξη.
Ενθαρρύνουν την πολύπλευρη αγροτική παραγωγή και δίνουν την ευκαιρία στους γεωργούς και κτηνοτρόφους να συνεχίσουν την παραγωγή των παραδοσιακών προϊόντων στον τόπο τους, χωρίς να νοιώσουν την ανάγκη αναζήτησης άλλης εργασίας στα αστικά κέντρα.
Δίνουν προστιθέμενη αξία στα αγροτικά προϊόντα και τα δένουν στενά με μια συγκεκριμένη περιοχή.
Η Προστασία της Ονομασίας Προέλευσης «ΦΕΤΑ» αποτελεί το στήριγμα της Ελληνικής αιγοπροβατοτροφίας.
Δε νομίζω να υπάρχει κάποιος που να έχει σχέση με τον κλάδο και να αμφισβητεί τη συμβολή της προστασίας των ονομασιών προέλευσης των τυριών και ιδιαίτερα της φέτας στη συγκράτηση της τιμής του αιγοπρόβειου γάλακτος σε ικανοποιητικά επίπεδα με συνέπεια την ανάπτυξη του κλάδου, όχι μόνο στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, αλλά και στις πεδινές.
Η θέση της σημαντικής προσφοράς της Προστατευόμενης Ονομασίας ΄΄ΦΕΤΑ’’ στην αιγοπροβατοτροφία, θα μπορούσε να ενισχυθεί περισσότερο, αν κάποιος έκανε την εφιαλτική υπόθεση, ποιά θα ήταν η τιμή του αιγοπρόβειου γάλακτος, αν κάποια στιγμή τα καταστήματα τροφίμων στην Ελλάδα, αλλά και στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες διέθεταν φέτα Δανίας , φέτα Γερμανίας, φέτα Βουλγαρίας ή άλλων χωρών.
¨Όσο αφορά τους καταναλωτές, φαίνεται να προτιμούν τα τυριά Π.Ο.Π, χρειάζεται όμως περισσότερη ενημέρωση και ιδιαίτερα στις διαφορές των τυριών ΠΟΠ από τα άλλα τυριά και τις απομιμήσεις.
Οι προδιαγραφές των τυριών ΠΟΠ με τις οποίες έγινε η καταχώρισή τους στο μητρώο, αναφέρονται σε αντίστοιχες υπουργικές αποφάσεις.
Κρίνεται αναγκαίο για την προστασία της «ΦΕΤΑΣ», να γίνονται τακτικοί και αυστηροί έλεγχοι τόσο στα τυροκομεία, όσο και στους χώρους πώλησης και μαζικής εστίασης.
ΕΝΤΥΠΗ ΑΓΡΟΕΚΦΡΑΣΗ
