Αποκλειστική συνέντευξη έδωσε ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ ο γεωπόνος κος Μενέλαος Γαρδικιώτης στο agroekfrasi.gr και στον Ντίνο Μακά. Στην συνέντευξή του μιλάει για όλα: σχέδια βελτίωσης,νέους αγρότες, σύστημα AKIS και τι γίνεται με βιολογικά , τους γεωτεχνικούς, τους συνεταιρισμούς. Επίσης τι λέει για την Κέρκυρα τον τόπο καταγωγής του, πως συνδυάζετε ο αγροδιατροφικός τομέας με τον τουρισμό και τέλος για τις επικείμενες εκλογές των γεωπόνων, διαβάστε την παρακάτω:
*Καταρχήν συγχαρητήρια για την τοποθέτησής σας, στην Κέρκυρα θα λέγαμε τάραξε τα νερά μαζί με του Νίκου Κακαβά, θα λέγαμε οι γεωτεχνικοί είχαν δυναμική παρουσία. Τι λέτε;
“Σας ευχαριστώ για τα συγχαρητήρια! Πράγματι, η ομαλή υλοποίηση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης βασίζεται σε σημαντικό βαθμό στη συνεισφορά των Γεωτεχνικών, τόσο των δημοσίων όσο και των ιδιωτών. Γι’ αυτό, η παρουσία μας στην επιτροπή παρακολούθησης του ΠΑΑ ήταν όχι απλώς σημαντική, αλλά απαραίτητη.
Έπρεπε να θέσουμε τους προβληματισμούς μας, να προτείνουμε τις στοχεύσεις που πιστεύουμε ότι πρέπει να έχει το πρόγραμμα και να καταθέσουμε τις δικές μας προτάσεις. Ταυτόχρονα, ήταν αναγκαίο να απαντήσουμε σε όσους επιχείρησαν να αλλάξουν την ατζέντα και να θολώσουν τα νερά.
Η Ελληνική Γεωργία έχει ανάγκη από καθαρή στρατηγική στόχευση, με μακρόπνοο ορίζοντα και διακομματικές συναινέσεις. Γνώμονας πρέπει να είναι η τεχνοκρατική διάσταση και όχι το εφήμερο πολιτικό κέρδος. Μια τέτοια στρατηγική οφείλει να αναλυθεί διεξοδικά σε όλους τους εμπλεκόμενους του αγροδιατροφικού τομέα, ώστε να υπηρετηθεί πιστά και να οδηγήσει την Ελλάδα στη γεωργία του μέλλοντος.
- Δώστε μας λίγο ξανά αυτό που αναφέρατε για το 6μηνο πρόγραμμα που λειτουργεί το ΓΕΩΤΕΕ και προτείνατε συνεργασία στο ΥΠΑΑΤ, τι ακριβώς είναι;
Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.), προχώρησε στη σχεδίαση και την ανάπτυξη ενός βασικού ψηφιακού εργαλείου για το Επιμελητήριο, τα μέλη του αλλά και όλους τους πολίτες και Οργανισμούς, τη δημιουργία του Αποθετηρίου, μιας χρηστικής πλατφόρμας συγκέντρωσης, καταλογοποίησης και αναζήτησης των πιο πρόσφατων κυρίως ερευνών αλλά και καινοτομικών γεωτεχνικών μελετών στον ελλαδικό χώρο.
Το Αποθετήριο παρέχει τη δυνατότητα για εύκολη, γρήγορη, αποδοτική και δωρεάν αναζήτηση και ανασκόπηση αποτελεσμάτων ευρωπαϊκών ή/και εθνικών ερευνητικών έργων που υλοποιήθηκαν εντός της τελευταίας 5ετίας (τουλάχιστον), στις διάφορες θεματικές επιστημονικές ενότητες που υποστηρίζει.
Η ύπαρξη και κυρίως η χρήση του Αποθετηρίου συμβάλλει ουσιαστικά και δραστικά στην ενημέρωση, επιμόρφωση και εναρμόνιση των μελών του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. αλλά και όλων των ενδιαφερομένων φορέων ή και πολιτών, με τις σύγχρονες νόρμες του εκάστοτε κλάδου και την υφιστάμενη επιστημονική στάθμη.Έρευνες και μελέτες μπορούν πλέον να παρουσιασθούν ορθά μέσω κατάλληλης κωδικοποίησης αυτών και αξιοποίησης σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων.
Στο πλαίσιο του AKIS (Συστήματα Γνώσης και Καινοτομίας για τη Γεωργία), το ΥπΑΑΤ έχει την υποχρέωση να δημιουργήσει ένα αποθετήριο για τη φιλοξενία της γνώσης στον αγροδιατροφικό τομέα. Η πρόταση που καταθέσαμε είναι να μην ξεκινήσει το Υπουργείο την υλοποίηση ενός τέτοιου εργαλείου από την αρχή, κάτι που θα συνεπαγόταν καθυστερήσεις και επιπλέον κόστος.
Αντ’ αυτού, προτείναμε να χρησιμοποιηθεί το ήδη λειτουργικό Αποθετήριο του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου. Με αυτό τον τρόπο, θα δημιουργηθεί άμεσα ένας πολύ ισχυρός και ολοκληρωμένος τόπος φιλοξενίας της γεωτεχνικής και αγροδιατροφικής γνώσης, αποφεύγοντας διπλότυπα και αξιοποιώντας την υπάρχουσα υποδομή.
- Από την παρουσίαση στην Κέρκυρα διαπιστώνουμε ότι τα σχέδια βελτίωσης είναι η ατμομηχανή του ΠΑΑ, που τραβάει τους περισσότερους πόρους συμφωνείτε; Υπάρχουν δύο ανησυχίες πάντως αν το 415 θα προλάβουν την υλοποίηση μέχρι τέλους του 2025 και αν η νέα προκήρυξη για γεωργικά μηχανήματα έχει σημαντικά κονδύλια (και δεν τα απορροφήσει η προκήρυξη των θερμοκηπίων), τι λέτε;
“Πράγματι, είναι γεγονός ότι τα Σχέδια Βελτίωσης αποτελούν την ατμομηχανή του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) και το δημοφιλέστερο πρόγραμμα, καθώς επιτρέπουν έναν ουσιαστικό εκσυγχρονισμό για τους παραγωγούς.
Όσον αφορά τις ανησυχίες που εκφράσατε, το πρόγραμμα 4.1.5, «Υλοποίηση επενδύσεων με στόχο την ανθεκτικότητα, τη βιωσιμότητα και την ψηφιακή οικονομική ανάκαμψη των γεωργικών εκμεταλλεύσεων», είναι ένα ενδιάμεσο πρόγραμμα-γέφυρα που δημιούργησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Δυστυχώς, η καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης είναι το τέλος του 2025 και η παράτασή του δεν αποτελεί αρμοδιότητα του ΥπΑΑΤ. Επομένως, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς θα πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή απορρόφηση του προϋπολογισμού, δεδομένων αυτών των ασφυκτικών χρονικών ορίων.
Σχετικά με το δεύτερο σκέλος του ερωτήματος, είναι αλήθεια ότι η προκήρυξη των θερμοκηπίων αντλεί σημαντικούς πόρους από το σύνολο του νέου προγράμματος. Ο μηχανολογικός εκσυγχρονισμός παραμένει ένα κρίσιμο ζητούμενο για τη γεωργία μας.
Ωστόσο, θα πρέπει να δούμε και να αξιολογήσουμε τη νέα αυτή στρατηγική επιλογή του Υπουργείου, δηλαδή την εστιασμένη διάθεση πόρων σε μια συγκεκριμένη δράση. Εάν αυτή η προσέγγιση αποφέρει θετικά αποτελέσματα και επιτύχει τους στόχους της, τότε θα μπορούσαν να προχωρήσουν και προτάσεις για εστιασμένα προγράμματα και σε άλλους τομείς, όπως για παράδειγμα στην κτηνοτροφία, όπου οι ανάγκες είναι επίσης μεγάλες.
- Το 15 % είναι ένα τραγικό σημαντικό χαμηλό νούμερο για τους αγρότες και τους συνεταιριστές, μέχρι και οι εκπρόσωποι της ευρωπαϊκής επιτροπής εντυπωσιάστηκαν, θα μας πείτε περισσότερα;
Αναφέρεστε στα στοιχεία που παρουσίασα σχετικά με το ποσοστό των Ελλήνων αγροτών που είναι συνεταιρισμένοι, το οποίο βρίσκεται μόλις στο 15%. Πράγματι, αυτό το νούμερο είναι ανησυχητικά χαμηλό και, όπως σωστά επισημάνετε, προκαλεί εντύπωση ακόμα και στους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αυτά τα στοιχεία επιβάλλεται να προβληματίσουν σοβαρά το σύνολο του αγροτικού και πολιτικού κόσμου της χώρας. Δυστυχώς, η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα σύγχρονο, ελκυστικό και βιώσιμο μοντέλο συνεταιρίζεσθαι.
Βέβαια, οφείλω να ξεκαθαρίσω ότι η χώρα μας διαθέτει ορισμένους συνεταιρισμούς που λειτουργούν υποδειγματικά, αποτελώντας φωτεινά παραδείγματα. Ωστόσο, ως χώρα, χρειαζόμαστε πολλούς, πάρα πολλούς περισσότερους τέτοιους επιτυχημένους συνεταιρισμούς.
Είναι βαθιά μου πεποίθηση ότι η Ελλάδα έχει επιτακτική ανάγκη από ισχυρές συνεταιριστικές δομές. Μόνο αυτές μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά πολλά από τα διαρθρωτικά μειονεκτήματα της Ελληνικής γεωργίας – όπως ο μικρός κλήρος, η κατακερματισμένη παραγωγή και η αδυναμία διαπραγμάτευσης.
Όταν δημιουργηθεί αυτό το πρόσφορο θεσμικό και οικονομικό περιβάλλον, τότε είμαι βέβαιος ότι το 15% που αναφέρατε θα ανέβει σε συντριπτικά μεγαλύτερα μεγέθη. Είναι λοιπόν αναγκαίο να ασκηθούν συγκεκριμένες και στοχευμένες πολιτικές για να επιτευχθεί αυτό.
Όσον αφορά τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, νομίζω ότι η έκπληξή τους είναι απόλυτα δικαιολογημένη. Επηρεασμένοι από το τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπου το ποσοστό συνεταιρισμένων αγροτών είναι πολύ υψηλότερο, θεώρησαν προφανώς ότι και στην Ελλάδα το μέγεθος ήταν ανάλογα μεγάλο. Η πραγματικότητα, δυστυχώς, τους διέψευσε, αναδεικνύοντας ένα χρόνιο πρόβλημα που πρέπει επιτέλους να επιλυθεί.
- Όσον αφορά τα βιολογικά γεωργία και κτηνοτροφία, από την μια χάρηκε ο κόσμος με την fasttrack προκήρυξη, αλλά από την άλλη ο αποκλεισμός γεωτεχνικών μέσω της κατάργησης συμβάσεων προκάλεσε αναστάτωση. Βγάλατε μια επιστολή ως ΓΕΩΤΕΕ , θα θέλατε να μας πείτε τις επόμενες ενέργειές σας;
Πράγματι, η προκήρυξη για τα βιολογικά προκάλεσε είχε μια ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη: τον αποκλεισμό των γεωτεχνικών μέσω της κατάργησης της υποχρέωσης για υπεύθυνο γεωτεχνικό σύμβουλο. Αυτό προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση, ειδικά όταν είχαμε διαβεβαιώσεις για το αντίθετο.
Ως ΓΕΩΤ.Ε.Ε., αντιδράσαμε άμεσα και αποφασιστικά. Με τη δημοσίευση της πρόσκλησης, στείλαμε επιστολή στον Υπουργό και ζητήσαμε τη θεραπεία του προβλήματος. Έχουμε ήδη προγραμματίσει συνάντηση στο Υπουργείο την ερχόμενη εβδομάδα για την εξεύρεση λύσης. Θέλω να πιστεύω ότι όλοι θα προσέλθουμε με θετικό πνεύμα σε αυτή τη συνάντηση και θα επιτύχουμε την επαναφορά του γεωτεχνικού συμβούλου στην πρόσκληση.
Το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. έχει απόλυτη υποχρέωση να προασπίσει τα επαγγελματικά δικαιώματα των μελών του. Να είστε σίγουρος, κ. Μακά, ότι αν χρειαστεί, θα ενεργοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα μέσα που μας επιτρέπει η Πολιτεία για να ασκήσουμε πίεση και να διασφαλίσουμε τη δίκαιη επίλυση του ζητήματος.”
- Με τους νέους αγρότες στην τελευταία προκήρυξη υπήρξε μικρή συμμετοχή, που οφείλετε αυτό; Να αναμένουμε νέα προκήρυξη σύμφωνα με τα λεφτά που περίσσεψαν εντός του 2025΄;
Είναι αλήθεια ότι η συμμετοχή των νέων αγροτών στην τελευταία προκήρυψη δεν ήταν ανάλογη με αυτή των προηγούμενων προγραμμάτων. Ωστόσο, αυτό μπορεί να έχει πολλές ερμηνείες και παράγοντες που το επηρέασαν.
Καταρχάς, σε αντίθεση με το παρελθόν, έχει πλέον αποκατασταθεί μια πιο τακτική προκήρυξη του προγράμματος. Αυτό σημαίνει ότι οι υποψήφιοι δεν χρειάζεται να περιμένουν πολλά χρόνια, γεγονός που επηρεάζει τον αριθμό των αιτήσεων.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι οι όροι της συγκεκριμένης πρόσκλησης. Ενδεχομένως, κάποιοι υποψήφιοι να δίστασαν να υποβάλουν αίτηση, φοβούμενοι ότι αν το εγχείρημά τους δεν πετύχει, θα είναι δεσμευμένοι για αρκετά χρόνια με ισχυρές υποχρεώσεις.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, οφείλουμε να διασφαλίσουμε ότι το πρόγραμμα προσελκύει αυτούς που πραγματικά επιθυμούν να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα και όχι μόνο όσους βλέπουν το πριμ ως μια απλή ευκαιρία είσπραξης χρημάτων. Η εξίσωση είναι σίγουρα δύσκολη και κάθε πρόγραμμα, με τους όρους του, πρέπει να αξιολογείται συνεχώς ώστε να επιτυγχάνεται βελτίωση στις μελλοντικές προσκλήσεις.
Όσον αφορά το ενδεχόμενο νέας προκήρυξης, ως πρόεδρος του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. δεν έχω καμία θεσμική ιδιότητα να ανακοινώσω ή να επιβεβαιώσω κάτι τέτοιο. Ωστόσο, αν μου επιτρέπετε μια ρεαλιστική εκτίμηση, είναι μάλλον δύσκολο να έχουμε νέα πρόσκληση εντός του 2025. Ο πιο ρεαλιστικός μας στόχος θα πρέπει να είναι το 2026.”
- Προέρχεστε από μια λιγότερη αγροτική, περισσότερη τουριστική περιοχή την Κέρκυρα, ακούστηκε ένα νούμερο για το 2024 όπου έλεγε για 4 εκατομμύρια τουρίστες (το ανέφερε ο κ.Πουλημένος δήμαρχος Κερκυρας) , μπορεί αυτό να συνδυαστεί με τα αγροδιατροφικά προϊόντα της Κέρκυρας αλλά και ευρύτερα της ελληνικής ύπαιθρου;
Έχετε απόλυτο δίκιο! Η Κέρκυρα, το νησί της καταγωγής μου, έχει όντως μια ισχυρή τουριστική ανάπτυξη. Ωστόσο, αυτό το στοιχείο δεν είναι εμπόδιο, αλλά μπορεί να αποτελέσει το ισχυρότερο εφόδιο για την αγροτική ανάπτυξη – τόσο του νησιού όσο και των γειτονικών περιοχών στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Στο αγροτικό μάρκετινγκ λέμε ότι το πιο δύσκολο πράγμα που έχεις να κάνεις με ένα τρόφιμο είναι να το βάλεις στο στόμα του καταναλωτή. Σκεφτείτε λοιπόν: στην Κέρκυρα, με 4 εκατομμύρια τουρίστες (όπως αναφέρθηκε από τον κ. Πουλημένο), έχουμε 4 εκατομμύρια ευκαιρίες – επί πόσες μέρες διαμονής τους – για να βάλουμε τα τοπικά μας προϊόντα να τα δοκιμάσουν οι επισκέπτες!
Η διαφήμιση που μπορούν να έχουν τα τοπικά αγροδιατροφικά προϊόντα μέσω του τουρισμού είναι τεράστια. Το ζητούμενο είναι ότι δεν έχουμε δημιουργήσει ακόμα τις κατάλληλες συνθήκες και τον ορθό σχεδιασμό και προγραμματισμό για να το πετύχουμε αυτό.
Είμαι απολύτως βέβαιος ότι μπορούμε να το επιτύχουμε. Όπως τόνισα και στην επιτροπή παρακολούθησης, ως ΓΕΩΤ.Ε.Ε. είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε ενεργά όποιον φορέα ή ιδιώτη θέλει πραγματικά να ασχοληθεί με αυτό το θέμα και να σχεδιάσει πολιτικές προς την ανάπτυξη αυτής της στρατηγικής κατεύθυνσης. Η σύνδεση του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα είναι μονόδρομος για την αειφόρο ανάπτυξη της υπαίθρου μας.”
- Σύμφωνα με τα επίσημα τελευταία στοιχεία του ΓΕΩΤΕE οι γεωπόνοι έφτασαν το 2024 τους 26.329. Τι μήνυμα έχετε να δώσετε για τις γεωπονικές εκλογές που γίνονται την Κυριακή 25/5;
Πράγματι, οι Γεωπόνοι, με 26.329 μέλη το 2024, αποτελούν τον πολυπληθέστερο κλάδο στο Γεωτεχνικό Επιμελητήριο. Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι η ύπαρξη ισχυρών Γεωπονικών συλλόγων είναι ζωτικής σημασίας για εμάς και για τον πρωτογενή τομέα της χώρας.
Ενόψει των γεωπονικών εκλογών την Κυριακή 25 Μαΐου, εύχομαι να έχουμε τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή. Μια μαζική προσέλευση στις κάλπες θα διασφαλίσει ότι θα έχουμε ισχυρές και ικανές εκπροσωπήσεις στους συλλόγους.
Εύχομαι καλή επιτυχία σε όλους τους υποψηφίους. Να τους διαβεβαιώσω δε, ότι το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο θα σταθεί δίπλα στους συλλόγους, έτοιμο να βοηθήσει ποικιλοτρόπως και να συνεργαστεί για την προάσπιση των συμφερόντων του κλάδου και την ανάπτυξη της γεωργίας μας.
*Η συνέντευξη δόθηκε στο Ντίνο Μακά για το agroekfrasi.gr
*Ο Μενέλαος Γαρδικιώτης είναι γεωπόνος , κατάγεται από την Κέρκυρα (από το Μαντούκι) μένει και δραστηριοποιείται ως ελεύθερος επαγγελματίας με έδρα Αθήνα. Είναι παντρεμένος με γεωπόνο και έχουν ένα παιδί. Είναι ο νυν πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ για 1η θητεία.
