Παρέμβαση του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου στη Βουλή για το Νομοσχέδιο «Διαδικασίες ελέγχου, διοικητικά μέτρα και κυρώσεις στον τομέα των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων με Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης, Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις και Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων»
Την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου συνεδρίασε η ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ για να συζητήσει και να επεξεργαστεί το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, με τίτλο: ««Διαδικασίες ελέγχου, διοικητικά μέτρα και κυρώσεις στον τομέα των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων με Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης, Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις και Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων».
Στη συνεδρίαση του σώματος συμμετείχε διαδικτυακά και εξέφρασε τις θέσεις του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, η Γενική Γραμματέας του Δ.Σ. κα Ηλιάνα Τσολιού, Κτηνίατρος.
Αναλυτικότερα η κα Τσολιού ανάφερε τα παρακάτω:
Εκ μέρους του ΓΕΩΤΕΕ, του θεσμοθετημένου επιστημονικού συμβούλου της πολιτείας, να σας ευχαριστήσουμε για την πρόσκληση στη σημερινή συνεδρίαση της επιτροπής και να χαιρετήσουμε τους κ.κ. Υπουργούς, τους βουλευτές και τους εκπροσώπους των παραγωγικών φορέων που συμμετέχουν.
Είναι δεδομένο πως η ελληνική πολιτεία πρέπει να διασφαλίσει τη λειτουργία ενός ευέλικτου και αποτελεσματικού συστήματος ελέγχου και πιστοποίησης των προϊόντων ΠΟΠ, ΠΓΡ, ΕΠΙΠ. Ειδικά, σήμερα μετά και την αλλαγή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και την έναρξη ισχύος του νέου ΕΚ2024/1143 απαιτείται η εναρμόνιση της ελληνικής με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Να αναφέρουμε στο σημείο αυτό, πως το Φεβρουάριο του 2024 μας εστάλη από την προηγούμενη ηγεσία του ΥΠΑΑΤ ανάλογο Σ/Ν. Τότε στο στενό περιθώριο διαβούλευσης των δυο ημέρων , το ΓΕΩΤΕΕ ανταποκρίθηκε στέλνοντας μια σειρά γενικών αλλά και κατ’ άρθρων παρατηρήσεων (αρ. πρωτ.1300/20-2-2024). Επισημαίνεται πως πολλά άρθρα στα οποία το ΓΕΩΤΕΕ το Φεβρουάριο του 2024 είχε παρατηρήσεις – αντιρρήσεις έχουν απαλειφθεί τελείως χωρίς όμως να έχουν αντικατασταθεί ή διευκρινιστεί σε άλλο σημείο (π.χ. εξαίρεση εποχικών προϊόντων κ.α.)
Στις βασικές παρατηρήσεις- αντιρρήσεις όπου είχε σταθεί περισσότερο το επιμελητήριο ήταν πως στο προηγούμενο Σ/Ν (αρ.15) γινόταν προσπάθεια οι έλεγχοι να δοθούν σε ιδιώτες, χωρίς μάλιστα καμμιά περιγραφή κριτηρίων. Η παρατήρηση και εναντίωση του ΓΕΩΤΕΕ φαίνεται να έχει ληφθεί υπόψη και έτσι στο σημερινό Σ/Ν δεν συμπεριλαμβάνεται κάποιο τέτοιο ενδεχόμενο. Αντίθετα, το τωρινό άρθρο 8 κάνει σαφές πως οι έλεγχοι είναι αρμοδιότητας του ΕΛΓΟ και διενεργούνται από κλιμάκια ελεγκτών του ΕΛΓΟ ή μικτά κλιμάκια ελεγκτών ΕΛΓΟ/ΔΑΟΚ. Το ΓΕΩΤΕΕ συμφωνεί ώστε η αρμοδιότητα των ελέγχων να παραμείνει στο δημόσιο φορέα και διευκρινίζει πως μόνο έμπειροι και εξοικειωμένοι στο αντικείμενο και στην παραγωγή γεωτεχνικοί υπάλληλοι μπορούν να ελέγχουν τις επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα και ειδικά σε ένα τόσο εξειδικευμένο και υψηλής αξίας πεδίο.
Στο ίδιο άρθρο επισημαίνεται πως οι έλεγχοι γίνονται βάσει συγκεκριμένων άρθρων του ΕΚ 2024/1143. Να τονίσουμε πως ο βασικός κανονισμός αναφέρει την δυνατότητα και λογιστικών ελέγχων, σημείο στο οποίο αποκαλύπτονται πολλά πράγματα σχετικά με τις νοθείες και παρανομίες των προϊόντων που βγαίνουν ως ΠΟΠ/ΠΓΕ στην αγορά.
Η άλλη σημαντική παρατήρηση που είχε το ΓΕΩΤΕΕ στο Σ/Ν του Φεβρουαρίου και παραμένει και στο σημερινό είναι πως στο αρ. 11 γίνεται αναφορά πως «το κόστος ελέγχων και το κόστος αναλύσεων μπορεί να επιβαρύνει την ελεγχόμενη επιχείρηση». Γνωρίζουμε πως αυτό «δύναται» να γίνει και βάση των αρ. 39 και 72 του βασικού κανονισμού (αναφορά σε κόστος επαλήθευσης) και υπήρχε και σε προηγούμενη νομοθεσία αλλά θεωρούμε πως στην ελληνική πραγματικότητα θα είναι προβληματικό το γεγονός ο ελεγχόμενος να πληρώνει και το κόστος των επισήμων αναλύσεων (που μπορεί να επιφέρουν και κυρώσεις). Θεωρούμε πως κάποια τέτοια πρόβλεψη θέλει και ισχυρή νομική επιχειρηματολογία για να μην εκπέσει σε κάποια δικαστική αίθουσα. Το ΓΕΩΤΕΕ θεωρεί πως θα ήταν προτιμότερο στο παράβολο πιστοποίησης να συμπεριλαμβάνεται και ένα ποσό για ελέγχους ή να θεσπιστεί σαφώς πως σε περίπτωση παράβασης από τον ελεγχόμενο, ως ποινή πέρα από τις προβλεπόμενες είναι και το κόστος ελέγχου. Στο σημείο αυτό το ΓΕΩΤΕΕ, θέλει να επισημάνει πως τόσο στο ΥΠΑΑΤ όσο και στον ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ υπάρχουν δίκτυα εργαστηρίων (κεντρικά και περιφερειακά) στελεχωμένα από έμπειρους και εξειδικευμένους γεωτεχνικούς επιστήμονες και πολλά από αυτά έχουν και σύγχρονο εξοπλισμό αιχμής. Η ελληνική πολιτεία οφείλει να αξιοποιεί στο έπακρο μέσω και μνημονίων συνεργασίας αυτές τις δομές τόσο για την προστασία των προϊόντων υψηλής αξίας (ΠΟΠ κ.α.) όσο και συνολικά της εθνικής αγροτικής παραγωγής και της ασφάλειας των καταναλωτών. Επίσης, τα αποτελέσματα- δεδομένα των δειγματοληπτικών αναλύσεων είναι και η πιο αξιόπιστη μαρτυρία μας προς την ΕΕ για την τήρηση της ενωσιακής νομοθεσίας.
Μόνο εφόσον παραγωγοί κα έμποροι γνωρίζουν πως θα υπάρχει μεγάλη συχνότητα ενδελεχών διοικητικών, επιτόπιων και ποιοτικών ελέγχων θα συμμορφώνονται και τα φαινόμενα απάτης και νοθείας θα μπορέσουν να περιοριστούν. Γιατί, αυτή τη στιγμή αυτοί (νοθείες – απάτες) είναι και οι μεγάλοι εχθροί των ΠΟΠ, ΠΓΕ και ΕΠΙΠ προϊόντων και για αυτό το ΓΕΩΤΕΕ επισήμανε το Φεβρουάριο πως στο τότε άρθρο 22 «Λοιπές παραβάσεις» προτιμητέα ακόμη και των μεγάλων προστίμων είναι η αφαίρεση της πιστοποίηση για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Στο σημερινό Σ/Ν αντί του αρ. 22 «Λοιπές παραβάσεις» υπάρχει το αρ. 24 «Παράρτημα» όπου υπάρχει πίνακας παραβάσεων και κυρώσεων. Στις κυρώσεις έχει ενταχθεί και η ποινή της αναστολής ή ανάκλησης του πιστοποιητικού ανάλογα με την παράβαση. Υπάρχει όμως ασάφεια για το ύψος των προστίμων (κάπου υπάρχουν κάπου όχι) και το εύρος των προστίμων. Σε αυτή τη περίπτωση το ΓΕΩΤΕΕ διατηρεί επιφυλάξεις και θα επιθυμούσε μια αιτιολογική έκθεση ώστε να φαίνεται η ανάλυση του κινδύνου από την παράβαση και η συσχέτιση του με το ύψος συγκεκριμένων προστίμων.
Επίσης, στο αρ. 21 «Εξουσιοδοτικές Διατάξεις» δίνεται η δυνατότητα πολλά θέματα να διευθετηθούν με ΥΑ. Θεωρούμε πως όλες αυτές οι ΥΑ που θα ακολουθήσουν πρέπει να γίνουν με ανοιχτή διαδικασία διαβούλευσης ώστε να μην έρθουν και ακυρώσουν ή διαστρεβλώσουν βασικές διατάξεις του υπό συζήτηση Σ/Ν. Το ΓΕΩΤΕΕ μπορεί να συνδράμει στη διαμόρφωση αυτών των ΥΑ αλλά και στον απαραίτητο εκσυγχρονισμό και εναρμονισμό με την ευρωπαϊκή νομοθεσία του Κανονισμού Πιστοποίησης του EΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ.
Κλείνοντας, θα θέλαμε με αφορμή αυτή την επιτροπή που αφορά την πρωτογενή παραγωγή να συγχαρούμε τους γεωτεχνικούς και ειδικά τους κτηνίατρους συναδέλφους που το καλοκαίρι με αυταπάρνηση έδωσαν την μάχη με την Πανώλη των Αιγοπροβάτων και κατάφεραν να περιορίσουν τον κίνδυνο με τον οποίο ήρθε αντιμέτωπη η αιγοπροβατοτροφία και κατ’ επέκταση η «ναυαρχίδα» των ελληνικών ΠΟΠ προϊόντων η ΦΕΤΑ. Ας φροντίσει όμως και η πολιτεία για την ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος των κτηνιάτρων της χώρας, για το ανθυγιεινό επίδομα που δικαιούνται.
ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ
