Όταν οι κοινωνικές ανάγκες μετατρέπονται σε εμπορεύματα με τις ευλογίες του επιχειρηματικού κράτους και πανεπιστημίου.
Ξαφνικά ο τοπικός τύπος γέμισε με επευφημίες για την ανακάλυψη του “κέικ αποκατάστασης Feed Back (=ανατροφοδότηση)”, που αποτελεί ερευνητική πατέντα στο όνομα του καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (ΠΘ) και επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης “Πρωτοβουλία” Δ. Κουρέτα. Θριαμβολογίες για μία πατέντα, δηλαδή για ένα προϊόν συλλογική γνώσης και εργασίας, αλλά με συγκεκριμένα δικαιώματα αξιοποίησης, την περίοδο που η ύπαρξη πατεντών στα εμβόλια για τον κόβιντ, δημιουργούν χιλιάδες προβλήματα (οικονομικά, κοινωνικά και υγειονομικά) τόσο στην κοινωνία όσο και στους επιστήμονες, ανοίγοντας μια τεράστια κουβέντα για την ιδιοποίηση και επιχειρηματικοποίηση της γνώσης και της έρευνας.
Η ιστορία αυτής της “εφεύρεσης” έχει ακόμα μεγαλύτερη αξία. Το 2006 η τότε Νομαρχία Λάρισας, ανέθεσε στο Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Π.Θ. την εκπόνηση ειδικής μελέτης για την αναζήτηση λύσεων στη διαχείριση του ρυπογόνου τυρογάλακτος (υποπροϊόν των τυροκομικών εκμεταλλεύσεων της περιοχής). Η προσπάθεια επίλυσης όμως ενός υπαρκτού περιβαλλοντικού προβλήματος, μετατράπηκε σε “bussiness plan” στα πλαίσια του επιχειρηματικού πανεπιστημίου. Ο κ. Κουρέτας προώθησε ο ίδιος τη διαδικασία μετατροπής της πατέντας του σε προϊόν που θα διατίθεται στο εμπόριο. Συνεργάστηκε με την εταιρεία «Πρωτεΐνες Κεντρικής Ελλάδος» (Καρδίτσα) και με τους Μύλους Καπλανίδη (Σέρρες). Το πανεπιστήμιο δημιούργησε κέρδος δηλαδή για επιχειρήσεις, λειτουργώντας και το ίδιο ως τέτοια.
Έτσι το “Feed Back” διατίθεται σε ινστιτούτα διατροφής, αθλητικούς χώρους, καταστήματα πώλησης βιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα, ενώ ήδη ξεκίνησε και η εξαγωγή του. Ο κ. Κουρέτας “έγινε αποδέκτης σκέψεων” για τη χορήγησή του σε ξένους στρατιώτες, ενώ δημοφιλείς ποδοσφαιρικές ομάδες από Ιταλία και Ισπανία εξετάζουν το ενδεχόμενο να το συμπεριλάβουν στο πρόγραμμα διατροφής των αθλητών τους. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με το αρχικό ερώτημα της έρευνας; Η απάντηση είναι απολύτως καμία. Μία έρευνα η οποία ξεκίνησε με σκοπό την επίλυση ενός περιβαλλοντικού προβλήματος, δεν έδωσε καμιά λύση σε αυτό, αντ’ αυτού έγινε όχημα κέρδους για τους κατόχους της πατέντας που τελικά δημιουργεί ένα προϊόν που θα θρέφει την αθλητική, και ίσως ακόμα, και την πολεμική βιομηχανία.
Απασχολεί κανέναν αν ο ρόλος του πανεπιστημίου, ως φορέα πλατιάς κοινωνικής και ελεύθερης γνώσης είναι η δημιουργία και η παραγωγή πατεντών, δηλαδή ιδιοποιημένων επιχειρηματικών προϊόντων; Απασχολεί κανέναν αν οι δημόσιες δαπάνες των πανεπιστημίων ουσιαστικά τροφοδοτούν ένα επιχειρηματικό αλισβερίσι; Οι φοιτητές και οι ερευνητές αυτών των ιδρυμάτων μήπως τελικά είναι γρανάζια σε μια παραγωγή κέρδους από το οποίο στην καλύτερη των περιπτώσεων θα πάρουν ένα πενιχρό μερίδιο; Τα μεγάλα “επενδυτικά” έργα της περιφέρειας Θεσσαλίας για την αναβάθμιση των υποδομών των πανεπιστημίων της περιοχής μήπως τελικά συμβάλλουν στη βελτίωση της επιχειρηματικής λειτουργίας και όχι στην ποιότητα και το περιεχόμενο της παρεχόμενης γνώσης; Οι θεσμικές αλλαγές των τελευταίων χρόνων με τον περιορισμό των πολιτικών ελευθεριών εντός των πανεπιστημίων μήπως έρχονται να θωρακίσουν αυτή την επιχειρηματική λειτουργία; Η αλήθεια είναι πως αυτά τα ερωτήματα μπορούν να απαντηθούν εύκολα καθώς η αγοροπωλησία πατεντών και γνώσης είναι ο κανόνας εδώ και πολλά χρόνια στην ανώτατη εκπαίδευση. Η μοναδική απάντηση είναι ο αγώνας ενάντια στην επιχειρηματικοποίηση της γνώσης της έρευνας και κατ επέκταση της υποβάθμισης της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης.
Σχόλιο της Αριστερής Παρέμβασης για την εμπορική “πατέντα” του κ. Κουρέτα και τις “bussiness” επιχειρηματικού κράτους και πανεπιστημίου
