Άρθρο του Ειδικού Γραμματέα Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Φώτη Κουρμούση
Το ιδιωτικό χρέος σε παγκόσμιο επίπεδο στα τέλη του 2019 ήταν 256 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με έκθεση του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών (IIF). Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, εντός του 2020, αυξήθηκε κατά 24 τρισ. δολάρια, που είναι σημαντικά μεγαλύτερο από την αντίστοιχη αύξηση που έγινε κατά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 – 2009. Έτσι το παγκόσμιο χρέος στα τέλη Δεκεμβρίου 2020 έφτασε στα 281,5 τρισ. δολάρια, το οποίο αντιστοιχεί σε ποσοστό 355% του παγκοσμίου ΑΕΠ. Δηλαδή, πρακτικά, όλος ο πλανήτης χρωστάει 3,5 φορές σε σχέση με τα έσοδα του.
Στην Ελλάδα το συνολικό ιδιωτικό χρέος το 2019, πριν την πανδημία, ήταν 234 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, της ΑΑΔΕ και του ΕΦΚΑ. Το χρέος προήλθε από τη 10-ετή οικονομική κρίση και περιλαμβάνει:
• 91,7 δισ. ευρώ ή ποσοστό 39,3% μη εξυπηρετούμενα δάνεια που ανήκουν στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα
• 105,6 δισ. ευρώ ή ποσοστό 45,2% οφειλές προς τη φορολογική αρχή
• 36,3 δισ. ευρώ ή ποσοστό 15,5% οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
Οι επιχειρήσεις καταλαμβάνουν περίπου τα 2/3 του χρέους, ενώ το υπόλοιπο 1/3 αφορά σε ιδιώτες – νοικοκυριά.
Η πολυετής οικονομική κρίση στην Ελλάδα επιβαρύνθηκε με την υγειονομική κρίση του κορωνοϊού, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω διόγκωση του ιδιωτικού χρέους, με δυσμενείς οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις.
Έτσι το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα το 2020 συγκριτικά με το 2019, αυξήθηκε κατά 2% στα νοικοκυριά και κατά 10% στις επιχειρήσεις. Η αύξηση αυτή ήταν μικρότερη από ότι σε άλλες χώρες της Ε.Ε., όπως η Γαλλία και η Ισπανία.
Μετά την πανδημία, το ιδιωτικό χρέος παγκοσμίως εκτιμάται ότι θα αυξηθεί. Στην Ελλάδα, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αναμένεται να αυξηθούν έως 10%, δηλαδή κατά περίπου 10 δισ. ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος.
Με σκοπό να υποστηριχθούν οι οφειλέτες, που επλήγησαν από την πανδημία, θεσπίσθηκε αναστολή οφειλών προς το δημόσιο. Παράλληλα δόθηκε το δικαίωμα αναστολής πληρωμών δόσεων δανείων προς τράπεζες και διαχειριστές δανείων από τον Μάρτιο 2020 έως τον Μάρτιο 2021, το οποίο αξιοποίησε σημαντικός αριθμός συνεπών δανειοληπτών. Ως αποτέλεσμα, περισσότερα από 406 χιλ. δάνεια τέθηκαν σε καθεστώς αναστολής πληρωμής (δηλ. «πάγωσαν» οι πληρωμές).
Όλα τα χρέη, είτε δημιουργήθηκαν πριν ή παράλληλα με τον κορωνοϊό, μπορούν να διευθετηθούν μέσω του νέου νόμου για τη ρύθμιση οφειλών και παροχή 2ης ευκαιρίας (ν.4738/2020), ο οποίος περιέχει 2 τρόπους αντιμετώπισης της υπερχρέωσης:
1. Μέσω της ρύθμισης του χρέους ή
2. Μέσω της απαλλαγής οφειλών και παροχής 2ης ευκαιρίας.
1. Η ρύθμιση οφειλών μπορεί να γίνει με 2 εργαλεία:
Α. Με την εξυγίανση επιχειρήσεων:
Μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς και φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα (δηλαδή, ελεύθεροι επαγγελματίες – επιτηδευματίες), από την 1η Μαρτίου, έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίσουν όλες τις οφειλές τους και να συνεχίσουν την επιχειρηματική δραστηριότητά τους, ακολουθώντας 3 βήματα:
1. Κατάρτιση έκθεσης από εμπειρογνώμονα και Σχεδίου Συμφωνίας Αναδιάρθρωσης Οφειλών.
2. Αξιολόγηση της έκθεσης εμπειρογνώμονα και ψήφιση του Σχεδίου Συμφωνίας Εξυγίανσης από τους πιστωτές.
3. Επικύρωση Συμφωνίας Εξυγίανσης από το Δικαστήριο.
Β. Με τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών:
Νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα από την 1η Ιουνίου να ρυθμίσουν όλες τις οφειλές τους προς τράπεζες, διαχειριστές δανείων, δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, μέσω μιας αίτησης προς την ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του Υπουργείου Οικονομικών. Ειδικά για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης παρέχεται ρύθμιση σε έως διακόσιες σαράντα (240) δόσεις.
Παρέχεται η δυνατότητα υποβοήθησης της διαδικασίας διαπραγμάτευσης του πλάνου αποπληρωμής οφειλών από διαπιστευμένο διαμεσολαβητή.
2. Η διαδικασία της απαλλαγής οφειλών μπορεί να αξιοποιηθεί στην περίπτωση που ένα νοικοκυριό ή επιχείρηση αντιμετωπίσει σημαντική οικονομική αδυναμία και δεν δύναται να εξυπηρετήσει μια μακροχρόνια ρύθμιση οφειλών. Ο οφειλέτης θα πρέπει να υποβάλει αίτηση στο δικαστήριο, με σκοπό να λάβει τη 2η ευκαιρία και να ξεκινήσει εκ νέου τη δραστηριότητα του, απαλλαγμένος από όλες τις οφειλές.
Σημειώνεται ότι το Κράτος επιδοτεί τη ρύθμιση των οφειλών:
1. Στο νέο Νόμο για τη ρύθμιση οφειλών παρέχεται Κρατική επιδότηση των δανείων 1ης κατοικίας σε ευάλωτα νοικοκυριά, για 5 έτη.
2. Τα νοικοκυριά που έχουν πληγεί οικονομικά από την πανδημία του κορωνοϊού λαμβάνουν Κρατική επιδότηση των δανείων 1ης κατοικίας για 9 μήνες, μέσω του προγράμματος «ΓΕΦΥΡΑ».
3. Οι επιχειρήσεις που έχουν πληγεί οικονομικά από την πανδημία του κορωνοϊού λαμβάνουν Κρατική επιδότηση των τόκων επιχειρηματικών δανείων για 8 μήνες. Επιπρόσθετα θα λάβουν Κρατική επιδότηση της δόσης (δηλ. τόσο κεφαλαίου όσο και τόκων) επιχειρηματικών δανείων για 8 μήνες, μέσω του νέου προγράμματος «ΓΕΦΥΡΑ 2». Ειδικότερα, μέσα στις επόμενες εβδομάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν υποστεί 20% μείωση κύκλου εργασιών κατά το 2020 συγκριτικά με το 2019, μπορούν να υποβάλλουν αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του Υπουργείου Οικονομικών www.keyd.gov.gr και να λάβουν κρατική επιδότηση για την πληρωμή των επιχειρηματικών τους δανείων σε ποσοστό έως 90%.
Νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επιθυμούν να λάβουν περισσότερη ενημέρωση για τις δυνατότητες ρύθμισης των οφειλών τους μπορούν να απευθυνθούν στα 50 Κέντρα και Γραφεία Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους που λειτουργούν πανελλαδικά, όπου παρέχονται δωρεάν συμβουλές, κατόπιν ραντεβού στο τηλέφωνο 213.212.5730.
Πηγή: Newsbomb.gr
