Άρθρο
Αν κάτι μάθαμε καλά από τις φετινές κινητοποιήσεις των αγροτών είναι πρώτον πως κέρδισαν με το μέρος τους την κοινή γνώμη γιατί δεν προέβησαν σε ακρότητες που θα ταλαιπωρούσαν το κοινωνικό σύνολο, δεύτερον τα αιτήματα τους μοιάζουν λογικά και δεν έχουν καμία σχέση με το παρελθόν που απαιτούσαν όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά και τρίτον και σπουδαιότερο πως τα προϊόντα που παράγει ο πρωτογενής τομέας φθάνουν στην κατανάλωση με τιμή τουλάχιστον +200%!
Την ώρα λοιπόν που τα ψυγεία με τα μήλα της Αγιάς και του Πηλίου είναι γεμάτα με απούλητη τη σοδειά, ο καταναλωτής στην Αθήνα πληρώνει μήλα ακόμα και αμφιβόλου προελεύσεως με 3 ευρώ το κιλό. Την ώρα που οι αποθήκες στο Νευροκόπι, την Πάτρα, την Εύβοια, τη Νάξο κλπ είναι γεμάτες με πατάτες απούλητες, ο καταναλωτής πληρώνει με 1,5 ευρώ αυτές της Κύπρου και της Αιγύπτου!
Το ίδιο και με μια σειρά από άλλα προϊόντα ελληνικής παραγωγής τα οποία δεν είναι σε έλλειψη ούτε από ακαρπία ούτε από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
Το ερώτημα λοιπόν στο οποίο καλείται να απαντήσει η κυβέρνηση και τα όργανα ελέγχου της αγοράς είναι γιατί υπάρχει αυτή η τεράστια ψαλίδα από την οποία χάνουν και οι αγρότες αλλά και οι καταναλωτές. Τι μεσολαβεί λοιπόν στην αλυσίδα διακίνησης των προϊόντων που υπάρχουν ακόμα σε αφθονία στην ελληνική αγορά και υπάρχει όλη αυτή η στρέβλωση;
Είναι καιρός να μάθουμε ποιοι είναι όλοι αυτοί οι ενδιάμεσοι από τον παραγωγό μέχρι τον καταναλωτή, πόσα κερδίζουν και με τι ποσοστά κέρδους κάνουν τη δουλειά τους αλλά και γιατί επωφελούνται με τη μερίδα του λέοντος από την τελική τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής.
Δεν έχω καμιά αμφιβολία πως αυτό συνέβαινε πάντα για αυτό και διαχρονικά οι αγρότες κατήγγειλαν τους μεσάζοντες για κλοπή του μόχθου και του ιδρώτα τους. Όμως στην παρούσα συγκυρία όπου η ακρίβεια στο ράφι έχει γίνει το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα όλης της κοινωνίας, η πολιτεία οφείλει να πιάσει το νήμα από την αρχή και να γίνει αμείλικτη με την αισχροκέρδεια. Κι αυτό γιατί κάποιοι επιτέλους πρέπει να καταλάβουν πως ελεύθερη αγορά δεν σημαίνει και ασύδοτη αγορά. Καταλαβαίνουμε μέχρις ενός σημείου πως το πρόβλημα με τη μειωμένη έως και 70% παραγωγής ελιάς θα είχε αντίκτυπο στην τιμή του ελαιόλαδου και πως αν συνεχιστεί και φέτος η ακαρπία, θα μετατραπεί το λαδάκι σε είδος πολυτελείας. Και ναι ,καταλαβαίνουμε πως το κόστος παραγωγής πέρυσι με τις τιμές του ηλεκτρικού και του πετρελαίου να αυξήθηκε κατακόρυφα. Όμως η τιμή από το χωράφι δεν αυξήθηκε ώστε να καλυφθεί το αυξημένο κόστος παραγωγής. Παραμένει στα ίδια επίπεδα και κάνει τους αγρότες φτωχότερους αναγκάζοντας τους να βγουν στους δρόμους με τα τρακτέρ όπως κάνει φτωχότερους και τους καταναλωτές που βλέπουν την όποια αύξηση στο εισόδημα τους να εξανεμίζεται στο ράφι.
Ακούμε συνεχώς για ελέγχους των αρμόδιων υπηρεσιών σε πολυεθνικές και άλλες εταιρείες που προμηθεύουν με προϊόντα καθημερινής ανάγκης τα σούπερ μάρκετ καθώς και κάποια πρόστιμα που έχουν επιβληθεί για αισχροκέρδεια.
Κλείσιμο Δεν έχουμε όμως ακόμα ακούσει για κάποια ενδελεχή έρευνα που θα ακολουθεί το προϊόν από το χωράφι, στον χονδρέμπορο, στον μεταφορέα και τον λιανοπωλητή για να καταλάβουμε πως μοιράζεται αυτό το καπέλο του 200% της τελικής τιμής και κυρίως αν το κέρδος ενός εκάστου είναι λογικό ή παράνομο.
Φυσικά όταν μιλάμε για πρωτογενή τομέα, δεν είμαστε αφελείς να πιστεύουμε πως το πρόβλημα είναι μόνο ελληνικό και αποκλειστικά υπεύθυνοι είναι οι μεσάζοντες.
Το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης το έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία έχει αφήσει ορθάνοικτη την πόρτα των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες χαμηλού κόστους αφού πρώτα μέσα στην αγωνία της για γρήγορη μετάβαση στην πράσινη οικονομία επέβαλλε στους Ευρωπαίους αγρότες, μέσω της ΚΑΠ, περιορισμό της παραγωγής, περιορισμό των επιδοτήσεων, αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, αγρανάπαυση , περιορισμό λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων κλπ.
Η Ευρώπη λοιπόν, κομμάτι της οποίας είμαστε κι εμείς πρέπει να μας πει πως βλέπει το μέλλον όλων μας, τη στιγμή που χρόνο με το χρόνο χάνει στο παιγνίδι του παγκόσμιου ανταγωνισμού σε όλα τα επίπεδα. Η βιομηχανική παραγωγή όλης της Ευρώπης συρρικνώνεται συνεχώς με τη μεταφορά εργοστασίων σε χώρες με φθηνό εργατικό δυναμικό, το τραίνο της τεχνολογίας τόχει χάσει και παρακολουθεί τις εξελίξεις από απόσταση, τώρα χάνει και την αυτάρκεια της στα βασικά είδη διατροφής. Κι έστω και πετύχαμε την πράσινη μετάβαση έως το 2030, την απεξάρτηση από τα ορυκτά και ρυπογόνα καύσιμα, πιστεύουν μήπως πως έτσι θα σώσουμε και τον πλανήτη από την περιβαλλοντική επιβάρυνση και την κλιματική κρίση;
Κι έτσι αν είναι -που δεν είναι- τους Ευρωπαίους πολίτες τους λογαριάζουν ή διαμορφώνουν το μέλλον ερήμην τους;
Του Βασίλη Στεφανακίδη
