Την άμεση και πλήρη συμμόρφωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, με την ΕΣΔΑ, το Σύνταγμα και τους νόμους, για την αποτελεσματική προστασία των νόμιμων δικαιωμάτων των παραγωγών, που πλήττονται από τις παράνομες αποφάσεις και πράξεις του Οργανισμού, ζητά με επιστολή της η πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Φαρσάλων Γη», κα Ματούλα Αϋφαντή, αναφορικά με την όπως την χαρακτηρίζει, παράνομη εξαίρεση αγροτεμαχίων από τις ενισχύσεις του Καν.1305/2013 κατόπιν διασταυρωτικού έλεγχου με την ΑΑΔΕ»
Πιο αναλυτικά, στην επιστολή αναφέρονται τα εξής:
« Αξιότιμες/οι Κύριες/οι,
Σύμφωνα με την παράγραφο 3.7.3 «ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ ΧΡΗΣΗΣ ΑΓΡΟΤΕΜΑΧΙΩΝ» της με αριθμό 32153/ 27-5-2021 εγκυκλίου του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. περί διαδικασιών χορήγησης ενισχύσεων βάσει ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης αιτήσεων έτους 2021 «… Ο έλεγχος του δικαιώματος του αιτούντος να χρησιμοποιεί τις εκτάσεις οι οποίες αποτελούν το αντικείμενο της αίτησής του, πραγματοποιείται είτε μέσω των υποβαλλόμενων παραστατικών κατοχής είτε μέσω διασταυρωτικών ελέγχων με πληροφορίες και στοιχεία που τηρούνται σε άλλες δημόσιες αρχές, όπως αυτό προβλέπεται από την Εθνική και Κοινοτική νομοθεσία (ΑΑΔΕ, ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ). … Για τα ιδιόκτητα αγροτεμάχια δεν απαιτείται προσκόμιση δικαιολογητικών. Για τα εν λόγω αγροτεμάχια είναι υποχρεωτική η αναγραφή του ΑΤΑΚ, όπως αποτυπώνεται στην περιουσιακή κατάσταση του ιδιοκτήτη (…)
Επιπλέον, σύμφωνα με την παράγραφο 4.8.7 του Κεφαλαίου ΙΙ της με αριθμό 56170/1-10-2021 εγκυκλίου ‘διόρθωσης προφανών σφαλμάτων μέσω διοικητικών πράξεων και υποβολής εκπρόθεσμων ΕΑΕ’, όπως αυτό τροποποιήθηκε με τη με αριθμό 69218/15-11-2021 εγκύκλιο « Ο γεωργός … δεν μπορεί να αλλάξει καθεστώς ιδιοκτησίας και κατά τον έλεγχο της εγκυρότητας λαμβάνονται υπόψη μόνο τα στοιχεία των ΑΤΑΚ που ήταν στην περιουσιακή κατάσταση του ιδιοκτήτη κατά τον χρόνο που υπέβαλε την ΕΑΕ.». Τέλος, σύμφωνα με την παράγραφο 4.6 αρ. 1 του ίδιου Κεφαλαίου της άνω εγκυκλίου «1. Δεν επιτρέπεται η επισύναψη εγγράφων.».
Κατ’ εφαρμογή των άνω εγκυκλίων, ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. εξέδωσε πολυάριθμες δυσμενείς, μη επιδεκτικές διόρθωσης, διοικητικές πράξεις με κωδικούς λαθών 30148 (μη επιβεβαίωση έκτασης ιδιόκτητων αγροτεμαχίων με ΑΑΔΕ ανά ΑΤΑΚ) και 30150 (μη κατοχή αγροτεμαχίου στις 31/5 μετά από ενημέρωση της ΑΑΔΕ), παρόλο που τόσο η έκταση όσο και το εμπράγματο και ενοχικό δικαίωμα των παραγωγών επί των αγροτεμαχίων αποδεικνύεται από δημόσια έγγραφα που τηρούνται σε δημόσια αρχεία. Οι πράξεις αυτές είναι παράνομες και πρέπει να ανακληθούν για τους εξής νόμιμους και βάσιμους λόγους :
Σύμφωνα με το άρθρο 1033 ΑΚ για τη μεταβίβαση κυριότητας ακινήτου απαιτείται συμφωνία μεταξύ του κυρίου και εκείνου που την αποκτά, ότι μετατίθεται σ` αυτόν η κυριότητα για κάποια νόμιμη αιτία. Η συμφωνία γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο και υποβάλλεται σε μεταγραφή κατ’ άρθρο 1192 αρ.2 ΑΚ. Η παράλειψη της μεταγραφής συνεπάγεται τη μη μεταβίβαση της κυριότητας του ακινήτου (1198 ΑΚ). Από τις παραπάνω διατάξεις συνάγεται ότι ο συμβολαιογραφικός τύπος της εμπράγματης δικαιοπραξίας είναι συστατικός, ενώ η μεταγραφή (ή η καταχώρηση στα κτηματολογικά φύλλα) συνιστά όρο του ενεργού της άνω δικαιοπραξίας. Επίσης, σύμφωνα με την περίπτωση α΄ της παρ. 3 του άρθρου 23 του ν. 3427/2005, όπως αντικαταστάθηκε από την παράγραφο 1 του άρθρου 73 Ν.4607/2019, «Από την 1η Ιανουάριου 2019 και εφεξής, για τη σύσταση, απόκτηση και κάθε άλλη μεταβολή στα δικαιώματα της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, ο υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων υποβάλλει αυτήν μέχρι την 31η Μαΐου του επόμενου έτους από την ημέρα της σύστασης, απόκτησης και κάθε άλλης μεταβολής στα παραπάνω δικαιώματα.». Τέλος, σύμφωνα με την περίπτωση ι΄ της παρ. 2 του άρθρου 54 του ν. 4174/2013, όπως αυτή προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 73 Ν.4607/2019, « … ι) Σε περίπτωση μη υποβολής, εκπρόθεσμης υποβολής ή υποβολής ανακριβούς δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) επιβάλλεται πρόστιμο γι’ αυτήν με την πράξη προσδιορισμού του φόρου, η οποία εκδίδεται βάσει της ως άνω δήλωσης ….». Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων προκύπτει ότι η συμπλήρωση και υποβολή του εντύπου Ε9 δεν είναι συστατική της κυριότητας (ή άλλων εμπράγματων δικαιωμάτων), ούτε όρος του ενεργού της αντίστοιχης εμπράγματης δικαιοπραξίας. Με άλλα λόγια, η δήλωση περιουσιακής κατάστασης (Ε9) και, ο Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) κατ’ επέκταση, δεν αποτελεί αποδεικτικό εμπράγματων δικαιωμάτων, αλλά φορολογικό έντυπο η υποβολή του οποίου εξυπηρετεί φορολογικό σκοπό, ήτοι τον υπολογισμό και την επιβολή του φόρου ακίνητης περιουσίας που αναλογεί στον κάθε φορολογούμενο. Η διαπίστωση αυτή επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι η παράλειψη καταχώρησης αποκτηθέντος εμπράγματου δικαιώματος στο Ε9 δεν συνεπάγεται τη μη σύσταση (μετάθεση ή αλλοίωση) του εμπράγματου δικαιώματος, αλλά την επιβολή διοικητικού προστίμου. Αντίθετα, τα εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα αποδεικνύονται νόμιμα με τη συμβολαιογραφική πράξη, με την οποία συστήνονται, μεταβιβάζονται ή αλλοιώνονται, σε συνδυασμό με τη βεβαίωση του οικείου Υποθηκοφύλακα ή Κτηματολογικού Γραφείου περί μεταγραφής ή καταχώρησης της σχετικής συμβολαιογραφικής πράξης.
Με βάση τα παραπάνω, στα πλαίσια ελέγχου των Ε.Α.Ε., όταν, για οποιονδήποτε λόγο, δεν ταυτοποιείται ο ΑΤΑΚ αγροτεμαχίου που δηλώνεται ως ιδιόκτητο, τούτο δεν σημαίνει ότι ο παραγωγός στερείται των εμπράγματων δικαιωμάτων που παρέλειψε να δηλώσει στο Ε9 και γι’ αυτό το λόγο η αδυναμία ταυτοποίησης του ΑΤΑΚ δεν πρέπει να οδηγεί άνευ ετέρου στην εξαίρεση του αγροτεμαχίου από το σύστημα ενισχύσεων. Η εσφαλμένη αποτύπωση της περιουσιακής κατάστασης στο Ε9 (συμπεριλαμβανομένης της μη αποτύπωσης) μόνο φορολογικά πρόστιμα μπορεί να επισύρει, και δεν είναι νόμιμο να εξισώνεται με έλλειψη εμπράγματου δικαιώματος ή/και νόμιμης κατοχής των δηλούμενων αγροτεμαχίων, εφόσον το εμπράγματο δικαίωμα αποδεικνύεται από σχετική μεταγεγραμμένη (ή καταχωρημένη) συμβολαιογραφική πράξη. Στις περιπτώσεις αυτές οφείλει η διοίκηση (ο ΟΠΕΚΕΠΕ εν προκειμένω) είτε να επιτρέπει την εκ των υστέρων επισύναψη στην ΕΑΕ (κατά παρέκκλιση όσων ορίζονται στο Κεφ.ΙΙ, παρ. 4.6 της εγκυκλίου 56170/2021), είτε να παραλαμβάνει σε φυσική μορφή τις συμβολαιογραφικές πράξεις και βεβαιώσεις μεταγραφής (ή βεβαιώσεις καταχώρησης στο Κτηματολόγιο) με τις οποίες νόμιμα αποδεικνύεται το εμπράγματο δικαίωμα των παραγωγών, και να ανακαλεί τις προηγούμενες δυσμενείς πράξεις της.
Άλλωστε, σύμφωνα με τη με αριθμό 32153/ 27-5-2021 εγκύκλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ «Ο έλεγχος του δικαιώματος του αιτούντος … πραγματοποιείται είτε μέσω των υποβαλλόμενων παραστατικών κατοχής είτε μέσω διασταυρωτικών ελέγχων με πληροφορίες και στοιχεία που τηρούνται σε άλλες δημόσιες αρχές, όπως αυτό προβλέπεται από την Εθνική και Κοινοτική νομοθεσία (ΑΑΔΕ, ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ).». Ο παραπάνω κανόνας αφορά τον έλεγχο κάθε είδους δικαιωμάτων, είναι δηλαδή γενικός και υπερισχύει του κανόνα που αφορά τον έλεγχο του δικαιώματος κυριότητας (βλ. Για τα ιδιόκτητα αγροτεμάχια δεν απαιτείται προσκόμιση δικαιολογητικών. Για τα εν λόγω αγροτεμάχια είναι υποχρεωτική η αναγραφή του ΑΤΑΚ, όπως αποτυπώνεται στην περιουσιακή κατάσταση του ιδιοκτήτη). Επιπλέον, σύμφωνα με τον παραπάνω κανόνα, κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου ο ΟΠΕΚΕΠΕ οφείλει να διασταυρώνει τα στοιχεία των ΕΑΕ όχι μόνο με τις πληροφορίες και τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, όπως κάνει μέχρι σήμερα, αλλά και με τα τηρούμενα στοιχεία άλλων αρχών, όπως της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. Το γεγονός ότι η κτηματογράφηση στη χώρα μας δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, με αποτέλεσμα να μη είναι δυνατός ο ανάλογος διασταυρωτικός έλεγχος, δεν συνεπάγεται την κατάργηση της αποδεικτικής αξίας των πράξεων που καταχωρούνται στα λειτουργούντα κτηματολογικά γραφεία της χώρας, ή στα αντίστοιχα υποθηκοφυλακεία. Οφείλει, λοιπόν, ο ΟΠΕΚΕΠΕ, ως οργανισμός που λειτουργεί σε ένα κράτος δικαίου, να αναγνωρίζει την πλήρη αποδεικτική αξία που σύμφωνα με το νόμο παράγουν οι νόμιμα συνταγμένες και μεταγεγραμμένες συμβολαιογραφικές πράξεις, δυνάμει των οποίων οι παραγωγοί απέκτησαν εμπράγματο δικαίωμα σε αγροτεμάχιο, ανεξάρτητα από το εάν και πότε το δικαίωμα αυτό δηλώθηκε στο Ε9 του παραγωγού. Η τυχόν φορολογική παράβαση στην οποία υπέπεσε ένας παραγωγός δεν πρέπει να συγχέεται με τις παραβάσεις του Κανονισμού 1305/2013.
Εξάλλου, ιδίως για τις περιπτώσεις εκείνες που κάποιος απέκτησε εμπράγματο δικαίωμα εντός του έτους υποβολής της Ε.Α.Ε. (εντός του 2021 εν προκειμένω) η φορολογική υποχρέωση για ενημέρωση του εντύπου Ε9 λήγει την 31η Μαΐου του επόμενου έτους, ήτοι του 2022. Είναι επομένως, παράνομο να επιβάλλονται δυσμενείς συνέπειες στο διοικούμενο χωρίς αυτός να έχει υποπέσει σε οποιαδήποτε παράβαση, ακόμη και φορολογική.
Με βάση τα παραπάνω αναλυτικά αναφερόμενα, η, ανεπίδεκτη διόρθωσης, εξαίρεση των αγροτεμάχιων που για οποιονδήποτε λόγο δεν ταυτοποιήθηκαν με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ από τις ενισχύσεις του Κανονισμού 1305/2013 παραβιάζει ευθέως το άρθρο 17 της ΕΣΔΑ και το άρθρο 17§1, 2 του Ελληνικού Συντάγματος για την προστασία της ατομικής ιδιοκτησίας, τα άρθρα 1033, 1192 αρ.2, 1198 ΑΚ για τη μεταβίβαση κυριότητας ακινήτου, το άρθρο 441 ΑΚ για την αποδεικτική δύναμη δημοσίων εγγράφων, τη γενική αρχή της χρηστής διοίκησης, τη γενική αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων ( και άλλες ειδικότερες διατάξεις των οποίων η αναφορά παρέλκει).
Για τους λόγους αυτούς, ζητούμε την άμεση και πλήρη συμμόρφωση του Οργανισμού σας με την ΕΣΔΑ, το Σύνταγμα και τους νόμους, για την αποτελεσματική προστασία των νόμιμων δικαιωμάτων των παραγωγών, που πλήττονται από τις παράνομες αποφάσεις και πράξεις σας».
