Η κλιματική αλλαγή, ο ανταγωνισμός τρίτων χωρών και οι επιβαρύνσεις κόστους σηματοδοτούν τις εξαγωγές φρούτων και λαχανικών και το 2024,που καταγράφουν ρεκόρ
Η κλιματική αλλαγή , ο ανταγωνισμός από τρίτες χώρες και οι επιβαρύνσεις κόστους σηματοδοτούν τις εξαγωγές φρούτων και λαχανικών το 2024,
Οι ελληνικές εξαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών επιβεβαίωσαν την πρόβλεψή μας και έκλεισαν το 2024 με αύξηση 7,9% σε αξία, φθάνοντας 1.855 εκατομμυρίων ευρώ έναντι 1.720 εκατ.το 2023, καταγράφοντας ρεκόρ, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επεξεργάσθηκε ο Σύνδεσμός μας Incofruit-Hellas, σε μια χρονιά που χαρακτηρίζεται από δυσμενείς καιρικές συνθήκες και ιδιαίτερα από ξηρασία, αυξανόμενο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες και προσαρμογή στο αυξημένο κόστος της παραγωγικής και εμπορικής δραστηριότητας, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο.
Επίσης και ο όγκος των εξαχθέντων προϊόντων μας αυξήθηκε κατά 2,4% σε 1,790 εκατομμύρια τόνους έναντι των 1,720 εκατ. του 2023.
| ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΝΩΠΩΝ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΔΩΔΕΚΑΜΗΝΟΥ 2024 ΕΝΑΝΤΙ 2023 | |||||||||
| Α/Α | ΠΡΟΊΟΝΤΑ | 2024 | 2023 | ΜΕΤΑΒΟΛΗ % 2024/2023 | |||||
| ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ | ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΤΟΝΟΙ | ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ | ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΤΟΝΟΙ | ΣΕ ΕΥΡΩ | ΣΕ TΟΝΟΥΣ | ||||
| 1 | Κεφ 07 ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΝΩΠΑ ,ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΚΛΠ Σύνολο | 297.225.349 | 317.571 | 279.346.219 | 281.724 | 6,4% | 12,7% | ||
| E.E-27 | 249.434.321 | 272.311 | 234.631.564 | 236.831 | |||||
| Τρίτες Χώρες | 47.791.028 | 45.260 | 44.714.655 | 44.894 | |||||
| 2 | Κεφ 08 ΦΡΟΥΤΑ & ΚΑΡΠΟΙ ΝΩΠΑ Ή ΑΠΟΞ/ΜΕΝΑ Σύνολο | 1.558.158.553 | 1.472.138 | 1.440.886.503 | 1.465.967 | 8,1% | 0,4% | ||
| E.E-27 | 1.160.592.051 | 1.114.731 | 1.098.836.332 | 1.106.129 | |||||
| Τρίτες Χώρες | 397.566.502 | 357.406 | 342.050.171 | 359.838 | |||||
| ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟΝ | 1.855.383.902 | 1.789.709 | 1.720.232.722 | 1.747.691 | 7,9% | 2,4% | |||
| E.E-27 | 1.410.026.372 | 1.387.042 | 1.333.467.896 | 1.342.959 | 5,7% | 3,3% | |||
| Τρίτες Χώρες | 445.357.530 | 402.666 | 386.764.826 | 404.732 | 15,1% | -0,5% | |||
| Source: treatment INCOFRUIT – HELLAS based on data from ELSTAT 7.2.2025 | |||||||||
Επισημαίνεται ότι η μεσοσταθμική τιμή εξαγωγής διαμορφώθηκε στο +5,3%
Οι εξαγωγές των νωπών φρούτων και λαχανικών που η εμπορική περίοδος 2023/24 τους ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο, παρουσιάζουν μείωση στον όγκο τους – 3,3% έναντι της αντίστοιχης περιόδου 2022/23 , αλλά αύξηση στην αξία τους κατά + 23,94% οφειλόμενη στην μεσοσταθμική αύξηση ανά τόνο +28,16% (Πιν.1)
Πίνακας 1: Εξαγωγές & αποστολές φρούτων και λαχανικών με εμπορική περίοδο 1/10-30/9
| Εμπορική περίοδος 1/10 – 30/9 | 2023/24 | 2022/23 | % Διαφοροποίηση 2023/24 – 2022/23 | |||
| Επίσημο τελικό 1/10/23-30/9/2024 | Επίσημο τελικό 1/10/22-30/9/2023 | |||||
| Αξία (σε €) | Ποσότητα (σε μετρικούς τόνους) | Αξία (σε €) | Ποσότητα (σε μετρικούς τόνους) | Αξία (σε €) | Ποσότητα | |
| Πορτοκάλια | 154.745.169 | 273.986 | 127.735.752 | 259.907 | 21,14% | 5,42% |
| Μανταρίνια | 102.520.774 | 135.989 | 102.869.803 | 149.809 | -0,34% | -9,22% |
| Λεμόνια | 12.289.849 | 13.530 | 15.563.715 | 18.972 | -21,04% | -28,68% |
| Φράπες & Γκρέιπφρουτ | 715.279 | 728 | 1.317.958 | 1.231 | -45,73% | -40,87% |
| Μήλα | 24.606.134 | 45.490 | 28.233.247 | 67.496 | -12,85% | -32,60% |
| Αχλάδια | 7.492.077 | 8.508 | 5.783.401 | 7.845 | 29,54% | 8,45% |
| Ακτινίδια | 306.549.367 | 188.911 | 202.692.162 | 198.142 | 51,24% | -4,66% |
| Αγγούρια | 62.866.287 | 64.214 | 57.841.926 | 52.904 | 8,69% | 21,38% |
| 671.784.936 | 731.356 | 542.037.964 | 756.305 | 23,94% | -3,30% | |
| Πηγή: επεξεργασία INCOFRUIT – HELLAS βάσει στοιχείων ELSTAT | ||||||
| Εκτός όμως από την παραπάνω εικόνα των εξαγωγών στα χειμερινά φρούτα και λαχανικά της περιόδου 2023/24 , οι εξαγωγές των εαρινών και θερινών φρούτων και λαχανικών με ετήσια εμπορική περίοδο 2024 παρουσιάζουν αύξηση ως προς τον όγκο -5,03% έναντι της αντίστοιχης περιόδου 2023 (μειωμένης παραγωγής λόγω καιρικών συνθηκών ) και αντίστοιχη αύξηση κατ αξία + 6,42% σε σχέση με το 2023 (Πιν. 2) Πίνακας 2 : Εξαγωγές & αποστολές φρούτων και λαχανικών 1/1 – 31/12 Εμπορική περίοδος 1/1 – 31/12 2024 2023 % Διαφοροποίηση 2024 Επίσημο τελικό 1/1/24-31/12/2024 1/1/23 Επίσημο τελικό 1/1/23- 31/12/23. 2024 έναντι 2023 Αξία (σε €) Ποσότητα (σε μετρικούς τόνους) Αξία (σε €) Ποσότητα (σε μετρικούς τόνους) Αξία (σε €) Ποσότητα Ροδάκινα 51.589.324 59.892 51.541.021 66.704 0,09% -10,21% Δαμάσκηνα 5.159.261 5.264 4.938.503 6.578 4,47% -19,97% Κεράσια 74.613.379 28.065 71.136.157 25.877 4,89% 8,45% Νεκταρίνια 50.522.755 66.091 42.094.096 51.488 20,02% 28,36% Βερίκοκκα 28.660.433 25.490 30.669.500 25.748 -6,55% -1,00% Καρπούζια 80.692.743 172.566 73.314.538 167.136 10,06% 3,25% Πεπόνια 1.729.729 3.910 2.178.061 5.644 -20,58% -30,71% Επιτρ.Σταφύλια 63.175.620 37.656 69.632.544 44.116 -9,27% -14,64% Φράουλες 168.705.175 80.079 153.089.627 83.473 10,20% -4,07% Ντομάτες 21.455.962 37.553 19.302.842 36.847 11,15% 1,92% Πατάτες 35.905.926 80.591 23.247.799 51.832 54,45% 55,48% Πιπεριές 31.743.822 16.692 35.773.296 19.018 -11,26% -12,23% 613.954.129 613.850 576.917.984 584.461 6,42% 5,03% Πηγή: επεξεργασία INCOFRUIT – HELLAS βάσει στοιχείων ELSTAT Ιδιαίτερη μνεία στο ότι το 2024 το ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων έκλεισε τελικά με θετικό πρόσημο 66,523 € εκατ με κυρίαρχη την συμμετοχή του τομέα μας (φρούτων λαχανικών και παρασκευασμάτων τους) στην διαμόρφωσή του (με πλεόνασμα,2,242 δις ευρώ). Οι εξαγωγές των Αγροτικών μας προϊόντων είναι αυξημένες το 12μηνο στο ύψος των 11,258 δισεκατομμυρίων ευρώ έναντι 10,872 δις ευρώ του 2023 εκτοξεύοντας την συμμετοχή τους στο 22,84% του συνόλου των εξαγωγών της Χώρας σε σχέση με το 17,9% του 2022 συμβάλλοντας στην μείωση του εμπορικού ελλείμματος της Χώρας |
Οι εισαγωγές συνέχισαν την ανοδική πορεία , σύμφωνα με όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια συνεπικουρώντας και της αύξησης των τουριστών. Και αυξήθηκαν κατά 5,6% σε όγκο και 11,9% σε αξία, φτάνοντας τους 861 χιλ. τόνους και 877 εκατ. ευρώ. Η συνεχής αύξηση των εισαγωγών στην εθνική αγορά αλλά και στην κοινοτική αγορά είναι ακριβώς ένα από τα γεγονότα που σηματοδοτούν την εξέλιξη του κλάδου των οπωροκηπευτικών.
| ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΝΩΠΩΝ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΔΩΔΕΚΑΜΗΝΟΥ 2024 ΕΝΑΝΤΙ 2023 Α/Α ΠΡΟΊΟΝΤΑ 2024 2023 ΜΕΤΑΒΟΛΗ % 2024/2023 ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ ΤΟΝΟΥΣ ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ ΤΟΝΟΥΣ ΣΕ ΕΥΡΩ ΣΕ TΟΝΟΥΣ 1 ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΝΩΠΑ ,ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΚΛΠ Σύνολο 390.293.258 458.309 357.218.792 448.506 9,3% 2,2% E.E-27 225.047.311 213.361 208.878.069 208.641 Τρίτες Χώρες 165.245.947 239.865 125.050.289 167.035 2 ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΙ ΚΑΡΠΟΙ ΝΩΠΑ Ή ΑΠΟΞΗΡΑΜΕΝΑ Σύνολο 486.348.273 403.044 426.219.762 366.843 14,1% 9,9% E.E-27 165.834.851 77.967 124.671.272 61.413 Τρίτες Χώρες 320.513.422 325.077 301.548.490 305.430 ΣΥΝΟΛΟΝ 876.641.531 861.353 783.438.554 815.349 11,9% 5,6% E.E-27 390.882.162 291.328 333.549.341 270.054 Τρίτες Χώρες 485.759.369 564.943 426.598.779 472.465 Source: treatment INCOFRUIT – HELLAS based on data from ELSTAT 7.2.2025 | |||||||
Στην ΕΕ, οι εισαγωγές από τρίτες χώρες το 2024 έχουν σταθεροποιηθεί σε υψηλά επίπεδα + 1% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, συνολικού ύψους 14,75 εκατ. τόνους σχεδόν διπλάσιο από αυτό που πουλάει η ΕΕ σε τρίτες χώρες, λόγω της ρυθμιστικής απόκλισης σε εργασιακά, κοινωνικά, φυτοϋγειονομικά θέματα που υφίστανται μεταξύ των κοινοτικών παραγωγών και των παραγωγών τρίτων χωρών , καθιστώντας το κοινοτικό μοντέλο καλλιέργειας όλο και λιγότερο ανταγωνιστικό.
Η φετινή χρονιά χαρακτηρίστηκε επίσης από δυσμενείς καιρικές συνθήκες και ιδιαίτερα από ξηρασία, η οποία έχει επιδεινώσει το πρόβλημα της έλλειψης υδάτινων πόρων στις κύριες περιοχές παραγωγής οπωροκηπευτικών που επηρέασαν σοβαρά την παραγωγή και την μεταφορά αγαθών Για το λόγο αυτό, ο Incofruit-Hellas θεωρεί ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί καθοριστική μεταβλητή για το μέλλον της παραγωγής και των εξαγωγών.
Η αναθεώρηση του ισχύοντος ρυθμιστικού πλαισίου, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό, θεωρείται επίσης καθοριστική για το μέλλον , το οποίο δίνει προτεραιότητα στον έλεγχο της διαχείρισης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των περιβαλλοντικών διατριβών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά της παραγωγής φρούτων και λαχανικών και η ικανότητά της να συνεισφέρει αξία στην οικονομία και την κοινωνία.
Μετά τις αυξήσεις του κόστους τα προηγούμενα έτη, οι τιμές των λιπασμάτων μειώθηκαν το 2024. Ταυτόχρονα, ωστόσο, οι δαπάνες για μηχανήματα, συντήρηση και μισθούς αυξήθηκαν.
Υπό αυτή την έννοια, στον τομέα της παραγωγής, η έλλειψη εργατών γης προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, η οποία αυξάνει το κόστος εργασίας σε έναν τομέα στον οποίο η εργασία μπορεί να αντιπροσωπεύει έως και το 45% του κόστους παραγωγής σε ορισμένες καλλιέργειες και παρά το ότι το λειτουργικό κόστος γενικά υποχώρησε εντούτοις δεν υπήρξε θετική επίπτωση στην εισοδηματική κατάσταση πολλών εκμεταλλεύσεωων Εξίσου ανησυχητική είναι η προοδευτική μείωση των φυτοϋγειονομικών προϊόντων , η οποία επηρεάζει τις αποδόσεις, την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων. Και όσον αφορά το εμπόριο ,ο Incofruit-Hellas εκτιμά ότι ο κοινοτικός κανονισμός, για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας, που θα απαιτεί χύμα πωλήσεις όταν θα είναι μικρότερα από 1,5 κιλό, ο οποίος απορρίφθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέχρι στιγμής , αλλά του οποίου η επεξεργασία δεν ολοκληρώθηκε, πρέπει να ληφθεί υπόψη από τις εθνικές & ενωσιακές αρχές η αντίθεση του κλάδου, γιατί η υποχρέωση χύμα πωλήσεων καθιστά πρακτικά μη βιώσιμη τη στρατηγική της διαφοροποίησης ανά καταγωγή και ποιότητα.
Οι συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Γάζα έχουν επηρεάσει έντονα τον τομέα των φρούτων και λαχανικών στην Ε.Ε… Εντούτοις, θέματα όπως η δράση για το κλίμα και η βιωσιμότητα αποκτούν έλξη με τους υπεύθυνους χάραξης γεωργικής πολιτικής της ΕΕ.
Πιστεύουμε ότι θα συνεχισθούν με αυξητικούς ρυθμούς οι εξαγωγές των νωπών οπωροκηπευτικών και το 2025
Τα δεδομένα αυτά χρήζουν περαιτέρω προσοχής και φροντίδας του τομέα των φρούτων και λαχανικών με:
Χάραξη στρατηγικής: Βασικό πρόβλημα αναδεικνύεται η έλλειψη στρατηγικής στα αγροτικά προϊόντα και η ανάγκη χάραξης της τόσο στην παραγωγή και στο εμπόριο όσο και στις εξαγωγές της χώρας μας που έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια, με δεδομένο ότι η ζήτηση έχει υπερβεί την προσφορά από τη στιγμή που αποκαταστήθηκε η εγχώρια κατανάλωση, ήτοι:
- Αύξηση όγκου παραγωγής και νέες καλλιεργητικές ποικιλίες
- Σχεδιασμό καλλιεργειών
- Δομή Εμπορίου Οπωροκηπευτικών
- Εκσυγχρονισμό εφοδιαστικής αλυσίδας
- Ενίσχυση και ενδυνάμωση των Ομάδων Παραγωγών
Πιστεύουμε ότι οι υφιστάμενοι κοινοτικοί κανόνες για την αντιμετώπιση κρίσεων και αυτοί για τις συναλλαγές και ιδίως τις εισαγωγές της ΕΕ που χρειάζονται βελτίωση για την αποκατάσταση της αρχής της κοινοτικής προτίμησης στα παραγόμενα φρούτα και λαχανικά θα πρέπει να αναθεωρηθούν σύντομα για αποκατάσταση ισορροπίας στην κοινοτική αγορά .
Επανεξέταση των εισαγωγών από τρίτες χώρες στην ΕΕ: Θα πρέπει να επιστρέψει η ΕΕ στις αρχικές της δομές και αξίες που πρόκριναν την κοινοτική προτίμηση στα προϊόντα των χωρών-μελών. Εάν αυτό επιτευχθεί, θέτοντας ίδιες προοπτικές και απαιτήσεις από πλευράς καλλιέργειας και κατανάλωσης σε κάθε χώρα-μέλος, η κοινότητα θα απορροφά με πιο ικανοποιητικούς ρυθμούς την ίδια της την παραγωγή και σε υψηλότερες τιμές.
Γεώργιος Πολυχρονάκης
Ειδικός Σύμβουλος
Loading…
Reload document 
Open in new tab 
