Στα 2,09 δισ. ευρώ ορίστηκε ο ετήσιος εξασφαλισμένος προϋπολογισμός της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για την περίοδο 2028-2034 για τη χώρα μας μειωμένος – 20% σε σύγκριση με τα 2,7 δισ. ευρώ της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΕ – Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Επιτροπή ενέκρινε δεύτερη δέσμη επτά τομεακών προτάσεων που συμπληρώνουν το πλαίσιο για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034.
Η Επιτροπή ενέκρινε δεύτερη δέσμη επτά τομεακών προτάσεων που συμπληρώνουν το πλαίσιο για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034. Οι εν λόγω νομικές πράξεις συμπληρώνουν την πρόταση για το ΠΔΠ 2028-2034 και καλύπτουν τους ακόλουθους τομείς:
• το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά και τα τελωνεία·
• το πρόγραμμα «Δικαιοσύνη»·
• το πρόγραμμα έρευνας και κατάρτισης της Ευρατόμ·
• τον μηχανισμό συνεργασίας και παροπλισμού στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας·
• το πρόγραμμα συνδρομής στον παροπλισμό του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Ignalina στη Λιθουανία (πρόγραμμα Ignalina)·
• την απόφαση για τη σύνδεση ΥΧΕ-ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γροιλανδίας·
• το πρόγραμμα Pericles V.
• το πρόγραμμα Κοινής Αγροτικής Πολιτικής
Το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά και τα τελωνεία θα ωφελήσει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις προωθώντας την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, καταργώντας τους διασυνοριακούς και διακρατικούς φραγμούς και προωθώντας τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών διοικήσεων. Θα εξασφαλίσει ισχυρότερη προστασία των καταναλωτών, θα προωθήσει μέτρα τυποποίησης και θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο στους τομείς των τελωνείων, της φορολογίας και της καταπολέμησης της απάτης. Το πρόγραμμα θα καλύπτει επίσης την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διάδοση επίσημων ευρωπαϊκών στατιστικών, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την τεκμηρίωση των πολιτικών της ΕΕ και είναι απαραίτητες για τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων. Με 6,2 δισ. ευρώ (διπλάσια χρηματοδότηση σε σύγκριση με τον τρέχοντα μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ), το ενισχυμένο πρόγραμμα για την ενιαία αγορά και τα τελωνεία θα συνδυάσει σειρά διαφορετικών, προηγουμένως αυτόνομων, προγραμμάτων (πρόγραμμα για την ενιαία αγορά, πρόγραμμα για τα τελωνεία, μέσο χρηματοδοτικής στήριξης για τον εξοπλισμό τελωνειακών ελέγχων, Fiscalis και το πρόγραμμα της Ένωσης για την καταπολέμηση της απάτης), σε μια συνεκτική στρατηγική που αναμένεται ότι θα διαφυλάσσει την οικονομική ασφάλεια της ΕΕ.
Το πρόγραμμα «Δικαιοσύνη», ύψους σχεδόν 800 εκατ. ευρώ, θα συνεχίσει να στηρίζει τη δικαστική συνεργασία σε αστικές και ποινικές υποθέσεις, την κατάρτιση των δικαστικών και τη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στη δικαιοσύνη για όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Θα στηρίξει επίσης την ψηφιοποίηση των δικαστικών συστημάτων και θα προωθήσει περαιτέρω την ανεξαρτησία και την αμεροληψία του δικαστικού σώματος. Οι Ευρωπαίοι πολίτες και οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα επωφεληθούν από έναν πιο αποτελεσματικό, συμπεριληπτικό, ανθεκτικό και ψηφιοποιημένο ευρωπαϊκό χώρο δικαιοσύνης, με βάση το κράτος δικαίου, την αμοιβαία αναγνώριση και την αμοιβαία εμπιστοσύνη.
Το πρόγραμμα έρευνας και κατάρτισης της Ευρατόμ θα λάβει 6,7 δισ. ευρώ για τη διάρκεια του προγράμματος έως το 2032. Ωστόσο, το προτεινόμενο ποσό για ολόκληρο το μελλοντικό πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο θα ανέλθει σε 9,8 δισ. ευρώ. Με τον τρόπο αυτό θα βελτιωθεί και θα ενισχυθεί η πυρηνική ασφάλεια, η πυρηνική προστασία και οι πυρηνικές διασφαλίσεις, η ακτινοπροστασία, η διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων, οι μη ενεργειακές εφαρμογές της πυρηνικής επιστήμης, όπως στην υγειονομική περίθαλψη, και η διατήρηση των κρίσιμων δεξιοτήτων που απαιτείται να προωθήσει ο πυρηνικός τομέας. Το εν λόγω πρόγραμμα θα συμβάλει στην ανάπτυξη της ενέργειας σύντηξης σε βιώσιμη πηγή ενέργειας, προωθώντας έτσι την ανάπτυξη της βιομηχανίας και την καινοτομία στην ΕΕ. Πάνω από το ήμισυ του προϋπολογισμού αντιπροσωπεύει τη συνεισφορά της ΕΕ στο έργο ITER, το πλέον φιλόδοξο έργο σύντηξης παγκοσμίως. Στόχος του έργου αυτού είναι να αποδείξει την επιστημονική και τεχνική σκοπιμότητα της σύντηξης ως μεγάλης κλίμακας και χωρίς ανθρακούχες εκπομπές πηγής ενέργειας, που θα στηρίζεται στην ίδια αρχή βάσει της οποίας τροφοδοτούνται με ενέργεια ο Ήλιος και άλλοι πλανήτες.
Για να συνεχιστεί η βελτίωση της πυρηνικής ασφάλειας στην Ευρώπη και σε τρίτες χώρες, ένας νέος μηχανισμός συνεργασίας και παροπλισμού στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας, με προϋπολογισμό σχεδόν 1 δισ. ευρώ, θα συγχωνεύσει τον υφιστάμενο μηχανισμό συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας και το πρόγραμμα παροπλισμού. Επιπλέον, το πρόγραμμα Ignalina θα συνεχιστεί στο επόμενο ΠΔΠ. Θα βοηθήσει τη Λιθουανία στην υλοποίηση του παροπλισμού του πυρηνικού σταθμού Ignalina, συμβάλλοντας έτσι στην πυρηνική ασφάλεια, στην υγεία των εργαζομένων και του ευρέος κοινού και στην πρόληψη της υποβάθμισης του περιβάλλοντος.
Η στήριξη προς τις δεκατρείς υπερπόντιες χώρες και εδάφη (ΥΧΕ), συμπεριλαμβανομένης της Γροιλανδίας, θα εξακολουθήσει να διέπεται από ένα ξεχωριστό και ενισχυμένο μέσο στο πλαίσιο του επόμενου ΠΔΠ, με κονδύλια ύψους σχεδόν 1 δισ. ευρώ. Οι ΥΧΕ είναι ύψιστης γεωπολιτικής και στρατηγικής σημασίας για την ΕΕ, καθώς διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο ως καίριας σημασίας προεκτάσεις της Ένωσης στις γεωγραφικές περιοχές τους.
Τέλος, το πρόγραμμα Pericles V θα συνεχίσει να προωθεί την καταπολέμηση της παραχάραξης και κιβδηλείας του ευρώ. Ως ενιαίο νόμισμα της ευρωζώνης, το ευρώ είναι καίριας σημασίας για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα. Το πρόγραμμα Pericles V θα συμβάλει στην πρόληψη και την καταπολέμηση της παραχάραξης και της κιβδηλείας και της απάτης που σχετίζεται με αυτές, ενώ παράλληλα θα προσαρμοστεί στις νέες και εξελισσόμενες απειλές, ενισχύοντας έτσι την εμπιστοσύνη των πολιτών και των επιχειρήσεων στην ακεραιότητα του ευρώ.
Συμπλήρωση της πρότασης για το ΠΔΠ 2028-2034
Με τις προαναφερόμενες νομικές πράξεις, η Επιτροπή συμπληρώνει την πρότασή της για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034, ύψους σχεδόν 2 τρισεκ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές (ή 1,26 % του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ κατά μέσο όρο μεταξύ 2028 και 2034).
Βασικά χαρακτηριστικά του νέου ΠΔΠ:
- Προϋπολογισμός επικεντρωμένος στις προτεραιότητες της ΕΕ, όπως η ανταγωνιστικότητα, η άμυνα και η ασφάλεια, η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, η βιωσιμότητα και η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή.
- Μεγαλύτερη ευελιξία σε ολόκληρο τον προϋπολογισμό, ώστε η Ευρώπη να είναι σε θέση να ενεργεί -και να αντιδρά- γρήγορα όταν οι περιστάσεις αλλάζουν απροσδόκητα ή όταν χρειάζεται να αντιμετωπιστούν νέες προτεραιότητες πολιτικής.
- Πιο απλά, πιο εξορθολογισμένα και εναρμονισμένα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ, ώστε οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να μπορούν εύκολα να εντοπίζουν και να έχουν πρόσβαση σε ευκαιρίες χρηματοδότησης.
- Ένας προϋπολογισμός προσαρμοσμένος στις τοπικές ανάγκες, με σχέδια εθνικής και περιφερειακής εταιρικής σχέσης για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, ώστε να έχει στοχευμένο αντίκτυπο εκεί όπου είναι σημαντικότερο και για τη διασφάλιση ταχύτερης και πιο ευέλικτης στήριξης για περισσότερη οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή σε ολόκληρη την Ένωσή μας.
- Ισχυρή τόνωση της ανταγωνιστικότητας, ώστε η Ευρώπη να εγγυηθεί την ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασμού, να αναπτύξει την καινοτομία και να ηγηθεί στον παγκόσμιο αγώνα δρόμου για καθαρές και έξυπνες τεχνολογίες.
- Ισορροπημένη δέσμη νέων ιδίων πόρων που εξασφαλίζει επαρκή έσοδα για τις προτεραιότητές μας, ελαχιστοποιώντας παράλληλα την πίεση στα εθνικά δημόσια οικονομικά.
Επόμενα βήματα
Ο μελλοντικός μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ θα συζητηθεί από τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο, με ομόφωνη απόφαση, με την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το ΠΔΠ. Οι κανόνες για το σύστημα ιδίων πόρων καθορίζονται περιοδικά με απόφαση του Συμβουλίου που εκδίδεται ομόφωνα και εγκρίνεται από κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με τις εθνικές του διαδικασίες. Οι τομεακές προτάσεις υπόκεινται στη συνήθη νομοθετική διαδικασία ή σε ειδικές διαδικασίες έγκρισης, ανάλογα με τη νομική βάση.
Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ): στα 14,64 δις ευρώ για την Ελλάδα η πρόταση του προϋπολογισμού της για τα έτη 2028-2034
«Η πρόταση για την ΚΑΠ μετά το 2027 αναγνωρίζει τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο γεωργικός τομέας της ΕΕ και ενισχύει τη στήριξη των γεωργών, μεταξύ άλλων μέσω ελάχιστης κλειστής χρηματοδότησης για εισοδηματική στήριξη.Η Επιτροπή εξασφαλίζει τουλάχιστον 300 δισ. ευρώ για τη στήριξη των γεωργών, καλύπτοντας όχι μόνο τις άμεσες στρεμματικές ενισχύσεις αλλά και άλλα μέσα που διασφαλίζουν τη στήριξη του εισοδήματος των γεωργών, όπως επενδύσεις, γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα και ενιαίο δίχτυ ασφαλείας ύψους 6,3 δισ. ευρώ σε περίπτωση διαταραχών της αγοράς. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η σταθερότητα και η προβλεψιμότητα για τους γεωργούς, ενώ παράλληλα οι δαπάνες του προϋπολογισμού της ΕΕ καθίστανται πιο αποτελεσματικές.
Εκτός από τα ελάχιστα διαχωρισμένα κονδύλια, παραμένουν διαθέσιμα 453 δισ. ευρώ στα σχέδια εταιρικής σχέσης για τα κράτη μέλη με σκοπό την ενίσχυση της στήριξης του γεωργικού τομέα.Τα κράτη μέλη θα χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια αυτά για να συμπληρώσουν τα ελάχιστα κονδύλια της ΚΑΠ για άλλες υποχρεωτικές παρεμβάσεις της ΚΑΠ, όπως το LEADER, έργα καινοτομίας και ανταλλαγής γνώσεων ή προγράμματα για τα σχολεία. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια αυτά για να συμπληρώσουν τις παρεμβάσεις εισοδηματικής στήριξης πέραν των οριοθετημένων ποσών.
Η Επιτροπή θα παράσχει εθνικές συστάσεις για την καθοδήγηση των κρατών μελών κατά την κατάρτιση των σχεδίων τους.Τα κονδύλια θα διατεθούν στα κράτη μέλη κατά τρόπο που να διασφαλίζει τόσο τη δικαιοσύνη όσο και τη συνέχεια στη χρηματοδότηση της γεωργίας και των αγροτικών περιοχών.Το μερίδιο κάθε χώρας βασίζεται στην κατανομή της για το 2027 —το τελευταίο έτος του τρέχοντος δημοσιονομικού πλαισίου— με κονδύλια που κατανέμονται αναλογικά ώστε να αντικατοπτρίζουν τα εν λόγω μερίδια.Η γεωργία και οι αγροτικές περιοχές θα επωφεληθούν από διάφορες ευκαιρίες χρηματοδότησης και συνέργειες με άλλους τομείς πολιτικής.
Ο σχεδιασμός της ΚΑΠ σε συνδυασμό με άλλες πολιτικές παρέχει στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευελιξία και τα βοηθά να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις ανάγκες του γεωργικού τομέα και των αγροτικών περιοχών τους σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.Αυτή η μακρόπνοη ΚΑΠ συνδυάζει τη σταθερότητα με τη φιλοδοξία, διασφαλίζοντας ότι η στήριξη φτάνει σε όσους τη χρειάζονται περισσότερο, προετοιμάζοντας παράλληλα την ευρωπαϊκή γεωργία για το μέλλον».
