Το ρεπορτάζ επιχειρεί να ξεκαθαρίσει το τοπίο ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στο τρόφιμο, μέσω ευρωπαϊκής Οδηγίας.Η Οδηγία (EE) 2022/542 ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με την υπερψήφιση νέου Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (νόμος 5222/2025, ΦΕΚ Α 134/28.07.2025), που αντικατέστησε εξ ολοκλήρου τον προηγούμενο.
Η Οδηγία αναφέρει ότι βάσει της αρχής ίσης μεταχείρισης, «θα πρέπει να επιτρέπεται στα κράτη – μέλη να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές που δεν θα είναι κατώτεροι από το ελάχιστο όριο 5% στην παράδοση αγαθών και στην παροχή υπηρεσιών», σε σημεία του Παραρτήματος III της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ. Πρόκειται για άρθρα που δεν έχουν ενταχθεί στο νέο Κώδικα (5222/2025).Τα σημεία ενδιαφέροντος πρέπει «να θεωρείται ότι καλύπτουν βασικές ανάγκες, δηλαδή να σχετίζονται με παραδόσεις τροφίμων, νερού, φαρμάκων, φαρμακευτικών προϊόντων, προϊόντων υγείας και υγιεινής». Αν η επιχείρηση καλύπτει μόνο επτά σημεία, θα μπορεί να λαμβάνει και απαλλαγή με δικαίωμα έκπτωσης ΦΠΑ εισροών. Ειδικά για την κατηγορία τροφίμων και ποτών, στο παράρτημα αναφέρονται τρόφιμα, μαζί με ζώντα ζώα, σπόρους και φυτά, ή συστατικά αυτών, εκτός αλκοολούχων ποτών, που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή, συμπλήρωση ή υποκατάσταση τροφίμων. Ακόμη, περιλαμβάνεται η διανομή νερού και η παράδοση αγαθών και η παροχή υπηρεσιών που προορίζονται κανονικά να χρησιμοποιηθούν στην αγροτική παραγωγή, εξαιρουμένων κεφαλαιουχικών αγαθών (κτίρια, μηχανήματα, εξοπλισμοί).
Η πορεία ενσωμάτωσης και ελέγχου
Η Ελλάδα είχε δυνατότητα, αλλά δεν ήταν υποχρεωμένη, να εφαρμόσει μειωμένους συντελεστές, κάτι που επιλύει το ζήτημα παραπομπής της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για μη ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2022/542. Επειδή η Οδηγία δεν είχε ενσωματωθεί καθόλου έως 31/12/2024, η Κομισιόν εκκίνησε διαδικασία παράβασης. Απέστειλε επιστολές επίσημης ειδοποίησης (31/01/2025) και αιτιολογημένες γνώμες μη μεταφοράς Οδηγιών σε εθνικό δίκαιο (17/07/2025), σύμφωνα με τον Ευρωπαίο Επίτροπο για το Κλίμα, Γέπκε Χούκστρα. Η μη εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή αποτελεί ζήτημα άσκησης πολιτικής και όχι νομιμότητας.
«Παράθυρο» για υψηλότερο όριο πώλησης προϊόντων χωρίς ΦΠΑ
Ανοικτό το ενδεχόμενο να ανέβει το ανώτερο όριο στην πώληση προϊόντων και υπηρεσιών χωρίς ΦΠΑ άφησε ο υφυπουργός Εξωτερικών, Χάρης Θεοχά-ρης. Για την ώρα, το συγκεκριμένο όριο βρίσκεται στα €10.000. Στην ευρωπαϊκή Οδηγία (EE) 2020/285, σημειώνεται ρητά ότι το σχετικό ποσό απαλλαγής ΦΠΑ δεν μπορεί να υπερβαίνει τα €85.000, αλλά δεν υπάρχει κατώτατο όριο. Η αύξηση του ορίου απαλλαγής ΦΠΑ για μικρές επιχειρήσεις φαίνεται πως έχει μπει στο τραπέζι των συζητή-σεων, αν και το Υπουργείο Εθνικής Οικο-νομίας και Οικονομικών, σε άτυπη ενη-μέρωσή του προς τον Τύπο, σημείωσε τη Δευτέρα ότι «η φορολογική πολιτική εντός ευρωπαϊκού πλαισίου συνιστά κυ-ρίαρχη δυνατότητα των κρατών-μελών». «Οι διατάξεις υποχρεωτικής εφαρμογής της σχετικής οδηγίας ενσωματώθηκαν με τον Τελωνειακό Κώδικα που ψηφί-στηκε τον Ιούλιο και άρα η διαδικασία της προειδοποιητικής επιστολής που είχε κινηθεί από την Επιτροπή δεν θα συνεχι-στεί», αναφέρθηκε.
Πηγή: Foodreporter-Κωνσταντίνος Βορίλας
