ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΑΙΟΚΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
Κοινή Συνέντευξη Τύπου με ιδιαίτερο συμβολισμό, διοργάνωσαν η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου-ΕΔΟΕ, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου-ΣΕΒΙΤΕΛ, η Επιστημονική Εταιρία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας-4Ε με την υποστήριξη και του Συνδέσμου Τυποποιητών Ελαιολάδου Κρήτης-ΣΥΤΕΚ, την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, δεδομένου ότι τα ζητήματα, που τίθενται ενόψει της νέας ελαιοκομικής περιόδου, χρήζουν υπεύθυνης και έγκυρης ενημέρωσης.
Ιδιαίτερα θετική, ήταν η παρουσία του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Διονύσιου Σταμενίτη, που παρακολούθησε όλη την εκδήλωση προβαίνοντας σε ουσιώδεις παρεμβάσεις. Στον χαιρετισμό του ο κ Διονύσης Σταμενίτης, αφού συνεχάρη τους διοργανωτές για την πρωτοβουλία ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «τόσο το ελαιόλαδο όσο και η επιτραπέζια ελιά είναι εθνικά εμβληματικά προϊόντα. Συνδέονται με τον πολιτισμό μας, τις διατροφικές μας συνήθειες, τον τουρισμό και την ανάπτυξη της χώρας μας. Για την ελληνική κυβέρνηση, η προστασία της καλλιέργειας, η ενίσχυσή της και η προώθηση των προϊόντων της, βρίσκονται στον πυρήνα των πολιτικών της. Ειδικά για το ελληνικό ελαιόλαδο αλλά και την επιτραπέζια ελιά, βάζουμε τον πήχη πολύ ψηλά, φιλοδοξώντας μέσα από την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού να καταστήσουμε αυτά τα προϊόντα κυρίαρχα σε κάθε αγορά του εξωτερικού. Και εδώ νομίζω θα συμφωνήσουμε όλοι, ότι σε αυτήν την προσπάθεια κύρια όπλα μας είναι τόσο η εξαιρετική τους γεύση όσο και η υψηλή διατροφική τους αξία».
O Πρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ, κ. Κωνσταντίνος Κουτσιούμπης, αφού ευχαρίστησε για την συμμετοχή όλων των παρισταμένων και χαιρέτησε την παρουσία του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, κ. Διονύση Σταμενίτη, σημείωσε ότι «είναι χρέος όλων μας να ενημερωθεί υπεύθυνα το καταναλωτικό κοινό και να διευκρινιστεί ότι η όλη παρούσα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην αγορά, αποτελεί μια προσωρινή ανισορροπία, λόγω της μειωμένης προσφοράς της πρώτης ύλης ελαιολάδου (εξαιτίας της μειωμένης παραγωγής σε ποσοστό > 40% της ελαιοκομικής περιόδου 22-23). Σημειώνουμε όμως ότι δεν τίθεται θέμα επάρκειας προϊόντος στην εσωτερική αγορά και ότι σε καμία περίπτωση η διαμορφωθείσα κατάσταση, δεν θα πρέπει να γίνει αφορμή μείωσης της κατανάλωσης αυτού του αποδεδειγμένα ωφέλιμου για την υγεία και την Γεωργική οικονομία τροφίμου. Παράλληλα, οι ελαιοπαραγωγοί θα πρέπει να γνωρίζουν, ότι το όπλο του τομέα και του ελαιολάδου έναντι των λοιπών ανταγωνιστικών του ελαίων, είναι μόνο η ποιότητα, την οποία και πρέπει να διαφυλάττουμε και να διασφαλίζουμε διαρκώς, ιδίως στην παρούσα περίοδο, κατά την οποία η ενωσιακή νομοθεσία γίνεται όλο και αυστηρότερη».
Από πλευράς του ΣΥΤΕΚ, ο Αντιπρόεδρος του κ. Φώτης Σουσαλής σημείωσε ότι «οι εξαγωγές τυποποιημένου ελαιόλαδου έχουν διπλασιαστεί τα τελευταία 10 χρόνια, που είναι ένα επίτευγμα εντυπωσιακό. Το ελληνικό ελαιόλαδο πλέον διακρίνεται σε μεγάλους διαγωνισμούς ποιότητας, χτίζοντας το όνομά του στο μυαλό των καταναλωτών αλλά και των ειδικών. Για κάθε κιλό ελαιολάδου, που εξάγεται τυποποιημένο αντί για χύμα, η ελληνική οικονομία κερδίζει επιπλέον 1,5€. Την ίδια στιγμή η κατανάλωση τυποποιημένου ελαιολάδου στην Ελλάδα υποχωρεί έναντι του ανώνυμου τενεκέ υποβαθμισμένης ποιότητας που στερεί έσοδα από την χώρα μας και ποιότητα από τον καταναλωτή. Στόχος όλων των εμπλεκόμενων στον τομέα θα πρέπει να είναι ένας «να επανασυστήσουμε το τυποποιημένο ελαιόλαδο στον Έλληνα καταναλωτή».
Στη συνέχεια, για την ιδιαίτερη σημασία της ποιότητας και την διαρκή ανάγκη λήψης μέτρων διασφάλισής της, τοποθετήθηκε ο κ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, Γενικός Γραμματέας του ΣΕΒΙΤΕΛ. Ο κ. Αντωνόπουλος αναφέρθηκειδιαίτερα «στις πρόσφατες επικείμενες αλλαγές στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία, (με αποτέλεσμα να προστεθούν βασικοί δείκτες ποιότητας, σχετιζόμενοι με επιμολυντές – υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων ΜΟΑΗ), που αυστηροποιούνται και απαιτούν την αυξημένη προσοχή και των ελαιοπαραγωγών, προκειμένου να κατατάσσεται το παραγόμενο ελαιόλαδο στα εμπορεύσιμα ως βρώσιμα έλαια. Οι επιμολυντές αυτοί βρίσκουν τον δρόμο προς την ελιά και το λάδι κυρίως από υπολείμματα λιπαντικών κατά την διαδικασία συγκομιδής και κλαδέματος στα λιοστάσια. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην πρόσφατη Έκθεση της EFSA καθώς και σε προηγούμενες πρόσφατες μελέτες, που ενώ καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για την βλαπτικότητα αλλά και για την θέσπιση ορίου των επιμολυντών ΜΟΑΗ στο ελαιόλαδο (και άλλα τρόφιμα), έχει ήδη προταθεί όριο και έχει υιοθετηθεί από χώρες της ΕΕ. Είναι επιβεβλημένο, λοιπόν να υπάρξει έστω και τώρα επίσημη και πλήρης ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων στην ελαιοπαραγωγική διαδικασία για τις πηγές προέλευσης αυτών των επιμολυντών, επισημαίνοντας την επικινδυνότητα τα ελαιόλαδα να γίνουν μη εμπορεύσιμα. Ο κ. K. Αντωνόπουλος κλείνοντας την εισήγησή του τόνισε: «Η πηγή και η λύση είναι στο χωράφι. Οι ακολουθούμενες καλλιεργητικές και συλλεκτικές πρακτικές πρέπει άμεσα να προσαρμοστούν & να επικαιροποιηθούν»
Τις εν λόγω πρακτικές & οδηγίες (συνημμένες) έχει υποβάλλει ο ΣΕΒΙΤΕΛ προ μηνών στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων.
Ο Ομότιμος Καθηγητής Δενδροκομίας του ΓΠΑ και Πρόεδρος της 4Ε, κ. Σταύρος Βέμμος αναφέρθηκε στην ποιότητα του ελαιολάδου και στους κινδύνους επιμόλυνσής του. Ανέπτυξε τους πιθανούς επιμολυντές του ελαιολάδου κατά τη διαδικασία της παραγωγής και της συλλογής των καρπών. Επικεντρώθηκε στους κυριότερους από αυτούς που είναι οι παρακάτω: Υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων (φυτοφάρμακα), οι υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων (MOSH και MOAH), οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAH) και οι πλαστικοποιητές, καθώς και στους τρόπους επιμόλυνσης του ελαιόκαρπου από τους επιμολυντές. Αναφέρθηκε στα Ανώτατα Επιτρεπτά Όρια Υπολειμμάτων (MRLS, Maximum Residue Limits) που έχει θεσπίσει η ΕΕ, που είναι οι μέγιστες συγκεντρώσεις των επιμολυντών στο ελαιόλαδο. Τέλος, ανέπτυξε τις ορθές καλλιεργητικές πρακτικές και τον κατάλληλο τρόπο συλλογής των καρπών από τους ελαιοπαραγωγούς για την αποφυγή του κινδύνου επιμόλυνσης του ελαιοκάρπου και κατ’ επέκταση του ελαιολάδου, που θα υποβαθμίζει την ποιότητά του και θα το καθιστά επικίνδυνο για την υγεία του καταναλωτή.
Ο γεωργοοικονομολόγος, Αντιπρόεδρος της 4Ε, κ. Βασίλης Ζαμπούνης, στην ομιλία του επεσήμανε ότι ο μονομερής υπερτονισμός της ακρίβειας του ελαιολάδου υποσκάπτει την κατανάλωσή του, λέγοντας χαρακτηριστικά: «είμαστε Έλληνες και μεσογειακός λαός, και συνεπώς οφείλουμε να υπερασπιστούμε το εθνικό μας προϊόν, αναδεικνύοντας τα οφέλη του για την υγεία». Κατέθεσε δε, μια σειρά από προτάσεις προκειμένου να συζητηθούν και να εξετασθούν, όπως είναι : η εντατική προβολή των υγιεινοπροστατευτικών ιδιοτήτων του ελαιολάδου, η ανάδειξη και του πυρηνελαίου, η μείωση, έως και ο μηδενισμός του ΦΠΑ όπως έγινε σε άλλες μεσογειακές χώρες, ο «έξυπνος» περιορισμός του 16κιλου, οι επενδύσεις προς δύο κατευθύνσεις: α) άμυνα απέναντι στην κλιματική αλλαγή και β) επίθεση για το άνοιγμα νέων αγορών, ο έλεγχος και η προώθηση του ελαιολάδου στη μαζική εστίαση (HoReCa), η Συμβολαιακή Γεωργία για τον περιορισμό των ετήσιων διακυμάνσεων ποσοτήτων και τιμών, η δραστηριοποίηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και φυσικά η ενότητα και συνεργασία των ελαιοκομικών οργανώσεων στο πρότυπο της σημερινής εκδήλωσης, με στόχο την σύσταση του Εθνικού Συμβουλίου Ελαιοκομίας.
Τέλος, ο Πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου κ. Μανώλης Γιαννούλης, παρουσίασε τις διακυμάνσεις, που παρατηρούνται τελευταία στην παγκόσμια και εγχώρια ελαιοπαραγωγή, τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης στην ελαιοκαλλιέργεια και τις επιπτώσεις των παραπάνω στην κατανάλωση. Σημείωσε δε ότι: «η κατανάλωση «αντέχει», ωστόσο ο περιορισμός της δυναμικής του ελαιολάδου, είναι συναγερμός, που πρέπει να μας αφυπνίσει. Καλούμαστε, να εργαστούμε από κοινού με την αμέριστη αρωγή της Πολιτείας και να αποδείξουμε ότι είμαστε σε θέση να αναλάβουμε πρωτοβουλίες, ώστε να αναδειχθεί το εθνικό μας προϊόν, να δοθούν λύσεις, στις νέες προκλήσεις και στα προβλήματα του ελαιοκομικού τομέα»
Με το κλείσιμο της εκδήλωσης, όλοι οι συμμετέχοντες εξέφρασαν την αισιοδοξία τους για την χάραξη εθνικής στρατηγικής, την συνεργασία όλων των φορέων του τομέα, την εφαρμογή μέτρων εκπαίδευσης, την πάταξη της παράνομης διακίνησης ανώνυμου ελαιολάδου και παράλληλα την ομαλοποίηση της αγοράς του εθνικού μας προϊόντος, με την ελπίδα οι καταναλωτές να παραμείνουν πιστοί στην ποιοτική υπεροχή του ελαιολάδου και να διατηρήσουν την αυξημένη ευαισθητοποίησή τους στις ευεργετικές ιδιότητες και τα οφέλη του στην υγεία.
Την εκδήλωση μπορείτε να παρακολουθήσετε https://vimeo.com/868257343
