Με την κλιματική αλλαγή, ο Γάλλος αγρομετεωρολόγος Serge Zaka εκτιμά ότι θα αλλάξει η περιοχή κατανομής των μεσογειακών αμπελώνων. Ο οινολόγος Matthieu Dubernet πιστεύει ότι είναι ακόμα δυνατό να αποφευχθεί η ερημοποίηση της Μεσογείου.
Περιοχές αμπελοκαλλιέργειας μεταξύ 2060 και 2090.
Στη λευκή βίβλο «Ο επείγων χαρακτήρας» που περιλαμβάνεται στο project «Adaptation of Agriculture to Climate Change in the Mediterranean (AACC-Med)» του ιδρύματος FARM, ο Serge Zaka προβλέπει ότι η περιοχή της Μεσογείου, η οποία θερμαίνεται «20% ταχύτερα από τις υπόλοιπες του κόσμου», θα παρουσιάσει απώλεια αρκετών εκατομμυρίων εκταρίων καλλιεργειών λόγω ερημοποίησης μέχρι το τέλος του αιώνα. Ο αγρομετεωρολόγος θεωρεί βέβαιη τη γενίκευση της θερμικής καταπόνησης τα καλοκαίρια, «αφού θα ξεπεραστεί κατά πολύ η φυσιολογική αντοχή των ειδών», και τη μετατροπή των τοπίων από θαμνώδεις εκτάσεις σε στέπες και σαβάνες, που «η ελιά και το αμπέλι κινούνται προς το Βορρά όταν νέες παραγωγές εμφανίζονται στη λεκάνη».
Χρησιμοποιώντας το σενάριο RCP 8.5 της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) και τον δείκτη Winkler για τη χαρτογράφηση των αμπελουργικών περιοχών των επόμενων δεκαετιών, ο Serge Zaka υπολογίζει ότι η καλλιεργητική περίοδος της αμπέλου θα μπορούσε να μειωθεί κατά 20 35 ημέρες μετά το 2060 , «με μια φαινολογική μετατόπιση και καταστροφικούς όψιμους παγετούς στη Βόρεια Ακτή». Λαμβάνοντας υπόψη με τους μελετητές του* ότι «η άρδευση αμπέλου από μόνη της δεν μπορεί να αποτελέσει μια μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη στρατηγική για την αντιμετώπιση του υδατικού στρες σε ένα πλαίσιο έλλειψης πόρων και αυξανόμενων αναγκών σε νερό», ο Serge Zaka καλεί τους αμπελουργούς να εξερευνήσουν διάφορους μοχλούς (χρήση πιο ανθεκτικών ποικιλιών και υποκειμένων αμπέλου, αγροοικολογικές πρακτικές που συντηρούν το έδαφος κ.λπ.) για να σωθεί ό,τι μπορεί να σωθεί, αλλά δεν αποκλείει τη μετεγκατάσταση αρκετών αμπελώνων σε νέα εδάφη.
Ο πρόεδρος του ομίλου Dubernet και Terra Mea, Matthieu Dubernet θεωρεί αυτή την ομιλία της «μεγάλης μετακίνησης» πολύ απαισιόδοξη. «Οι καλλιέργειες είναι απείρως πολύπλοκα, μη γραμμικά συστήματα που δεν ακολουθούν κατά γράμμα τους κλιματικούς δείκτες, αλλά ευτυχώς επιδεικνύουν μια ορισμένη πλαστικότητα. «Βρίσκουμε αμπέλια από τον 30ο έως τον 50ο παράλληλο στο βόρειο ημισφαίριο, κάτι που είναι σημαντικό», υπενθυμίζει σε μια δημοσίευσή του στο Linkedin.
Ας είμαστε οικοδόμοι, όχι μετακινούμενοι
Δύσπιστος για τις οικονομικές προοπτικές των φραγκόσυκων, των φιστικιών ή άλλων εξωτικών καλλιεργειών σε μεσογειακά εδάφη, ο Matthieu Dubernet λυπάται για την αναφορά της έννοιας της εγκατάλειψης στην πρόβλεψη του Serge Zaka. «Ενισχύει την κοινή γνώμη σε μια σκοτεινή και παθητική παραίτηση μπροστά στην αγροτοπεριβαλλοντική κρίση. Και είναι αυτή η παθητικότητα που θα ευθύνεται για τη σχεδιαζόμενη ερημοποίηση των μεσογειακών μας εδαφών, αν την αφήσουμε να συμβεί» υποστηρίζει ο οινολόγος. Προτιμώντας τον ρόλο του «οικοδόμου» από αυτόν του «μετακινούμενου», ο Matthieu Dubernet αναφέρεται στις εκστρατείες του ιδιαίτερα για ευρύτερη πρόσβαση στην άρδευση. «Παρόλο που οι υδάτινοι πόροι μας είναι πολύ κακώς κατανεμημένοι, παραμένουν άφθονοι και είναι η ικανότητά μας να έχουμε αποθεματικές υποδομές που αποτελούν ιστορικό ζήτημα ανάπτυξης, για ένα βιώσιμο μέλλον σε μια ζωντανή περιοχή».
