Η Παγκόσμια Ημέρα Οσπρίων που εορτάζεται στις 10 Φεβρουαρίου σήμερα είναι μια αφορμή για να αναγνωρίσουμε τη σημασία των οσπρίων – ένα βασικό συστατικό της δίαιτας παγκοσμίως, που προσφέρει πληθώρα πλεονεκτημάτων για την υγεία. Από τις φακές μέχρι τα ρεβίθια, τα όσπρια είναι ευέλικτα, θρεπτικά και βιώσιμα. Από την άλλη δίνουν μια σημαντική διέξοδο στους γεωργούς μας σε όλη την Ελλάδα που τα καλλιεργούν, δίνοντας τους ένα ικανοποιητικό εισόδημα (του Ντ.Μακ.).
Μείωση κατανάλωσης σε φασόλια, ρεβύθια – Διαφορετική η εικόνα για τις φακές
Τη μεγαλύτερη μείωση κατ’ όγκο σημείωσαν τα επώνυμα φασόλια, στο σύνολο των υποκατηγοριών γνωστών οσπρίων ευρείας τοποθέτησης και σταθερής τυπολογίας, κατά 2,2%, μεσοσταθμικά ανάμεσα σε όλες τις κατηγορίες φασολιού (μέτρια, γίγαντες, μαυρομάτικα), σύμφωνα με στοιχεία της Circana για τις πωλήσεις στο ελληνικό οργανωμένο λιανεμπόριο. Έφθασαν τους 4.940 τόνους πωλήσεων, έναντι 5.049 τόνων το 2023. Ακολούθησαν τα επώνυμα ρεβύθια με πτώση κατά 2%, από τους 1.790 τόνους στους 1.754 τόνους. Η αντίστοιχη αξία πωλήσεων έδειξε όμως αύξηση για το σύνολο των υποκατηγοριών φασολιού, κάτι που δείχνει ότι υπήρξαν ανατιμήσεις στις branded συσκευασίες φασολιών το 2024 στα σούπερ μάρκετ. Αναλυτικότερα, η αξία πωλήσεων δωδεκαμήνου ανέβηκε κατά 1%, στα 19,1 εκατ. ευρώ, έναντι 18,9 εκατ. ευρώ το 2023. Τα ρεβύθια παρουσίασαν ανοδική αξία πωλήσεων στο σύνολο του 2024, στα 6,8 εκατ. ευρώ, έναντι 6,75 εκατ. ευρώ το 2023. Όπως προαναφέρθηκε, οι φακές ανέβηκαν στα 14,93 εκατ. ευρώ αξίας πωλήσεων από το ράφι του σούπερ μάρκετ το 2024, κατά 1,3%, καθώς ο αντίστοιχος αριθμός για το 2023 διαμορφώθηκε σε 14,74 εκατ. ευρώ. Όμως οι φακές είχαν και άνοδο όγκου πωλήσεων στο δωδεκάμηνο 2024, από 5.524 τόνους, σε 5.546 τόνους προϊόντος, κάτι που μαρτυρά ότι οι ανατιμήσεις στις φακές ήταν μικρότερες πέρσι, σε σχέση με τα φασόλια και τα ρεβύθια.
Η ραγδαία άνοδος της παγκόσμιας αγοράς οσπρίων
Ευκαιρίες, προκλήσεις και μελλοντικές τάσεις
Η παγκόσμια αγορά οσπρίων αναμένεται να σημειώσει σημαντική ανάπτυξη την περίοδο 2024-2028, με αύξηση 4,38 δισ. ευρώ και ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 5,39%, σύμφωνα με έρευνα της Technavio. Η αυξανόμενη προτίμηση των καταναλωτών για υγιεινή διατροφή, η διεύρυνση της χρήσης των οσπρίων στη βιομηχανία τροφίμων και η βιωσιμότητα αποτελούν βασικούς μοχλούς ανάπτυξης της αγοράς. Η στροφή προς πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές ενισχύει την κατανάλωση οσπρίων, καθώς αποτελούν πηγή πρωτεΐνης και φυτικών ινών. Η ανάπτυξη προϊόντων όπως σνακ, φυτικές πρωτεΐνες και υποκατάστατα κρέατος επεκτείνει την αγορά. Παράλληλα, σύμφωνα με την Technavio, η αύξηση των περιστατικών διαβήτη, παχυσαρκίας και γαστρεντερικών παθήσεων καθιστά τα όσπρια ελκυστική επιλογή για καταναλωτές που αναζητούν θρεπτικά και χαμηλά σε θερμίδες τρόφιμα. Η ανάπτυξη της βιομηχανίας κρέατος και η αυξημένη κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών ενδέχεται να περιορίσουν τη ζήτηση για όσπρια. Ωστόσο, η ευαισθητοποίηση για την υγιεινή διατροφή και τη βιωσιμότητα μπορεί να μετριάσει αυτή την επίδραση. Η έρευνα αναφέρει ότι το 2018, η αγορά οσπρίων ανερχόταν σε 12,55 δισ. ευρώ, ενώ για το 2024 εκτιμάται ανάπτυξη 5,01%. Η τάση οφείλεται στη μεγάλη διαθεσιμότητα ποικιλιών όπως φακές, ρεβίθια και μπιζέλια, που ανταποκρίνονται στις διατροφικές ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή.
Σνακ με βάση τα όσπρια: Μια νέα κατηγορία προϊόντων σε άνοδο
Ένας από τους βασικούς παράγοντες ανάπτυξης είναι η αυξανόμενη δημοτικότητα των σνακ με βάση τα όσπρια. Εταιρείες όπως οι Yushoi, Palse Snacks (ελληνική εταιρεία), Off the Eaten Path επενδύουν σε καινοτόμα προϊόντα, ενώ η στροφή στη βιώσιμη γεωργία ενισχύει τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
Από τις παραδοσιακές συνταγές στα έτοιμα γεύματα
Η διείσδυση των οσπρίων σε διάφορες περιοχές και η ανάλυση της καταναλωτικής συμπεριφοράς επιτρέπουν στις εταιρείες να προσαρμόσουν τις στρατηγικές τους. Το τμήμα των φασολιών προβλέπεται να σημειώσει ταχεία ανάπτυξη, λόγω της αυξημένης χρήσης τους σε σαλάτες, σνακ και έτοιμα γεύματα. Οι ανθεκτικές ποικιλίες, όπως τα κουκιά και τα φασόλια Λίμα, είναι ελκυστικές για τους αγρότες, ειδικά σε περιοχές με δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες.
Νότια Αμερική: Κλειδί για το 42% της παγκόσμιας ανάπτυξης
Η Νότια Αμερική αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, συνεισφέροντας στο 42% της παγκόσμιας ανάπτυξης, σύμφωνα με την Technavio. Χώρες όπως η Βραζιλία, η Αργεντινή και το Περού, με ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες και μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, αποτελούν βασικούς παραγωγούς και εξαγωγείς οσπρίων. Η αυξημένη ζήτηση για φυτικά προϊόντα και η προσιτή τιμή των οσπρίων δημιουργούν νέες ευκαιρίες ανάπτυξης για παραγωγούς και εμπόρους. Η παγκόσμια αγορά οσπρίων βρίσκεται σε φάση σταθερής ανάπτυξης, με θετικές προοπτικές για την επόμενη πενταετία. Η στροφή προς φυτικές πρωτεΐνες, η καινοτομία στη βιομηχανία τροφίμων και η βιωσιμότητα διαμορφώνουν ένα δυναμικό τοπίο που ενισχύει την ανάπτυξη του εν λόγω κλάδου. Οι επιχειρήσεις που θα επενδύσουν στη διαφοροποίηση των προϊόντων τους και στη βιώσιμη παραγωγή αναμένεται να επωφεληθούν σημαντικά από τις νέες τάσεις και τις αυξημένες καταναλωτικές απαιτήσεις.
Πηγή: Foodreporter
Διεπαγγελματική οσπρίων: εις αναμονή της αναγνώρισης
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Οσπρίων, ο Χρήστος Τσιχήτας, πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Οσπρίων, μίλησε για τους βασικούς στόχους της Οργάνωσης, που περιλαμβάνουν την ανάπτυξη της καλλιέργειας, την ανάδειξη της υψηλής διατροφικής αξίας των ελληνικών οσπρίων σε Ελλάδα και εξωτερικό, καθώς και την προώθησή τους στις αγορές. Σύμφωνα με τον ίδιο, η σημερινή κατάσταση της ελληνικής παραγωγής οσπρίων σημαδεύεται από το ιδιαίτερα υψηλό κόστος παραγωγής, είτε αυτό αφορά στην ενέργεια, είτε τα αγροεφόδια. Οι Έλληνες παραγωγοί, στο πλαίσιο των αυστηρών κανόνων της ΕΕ σχετικά με τη φυτοπροστασία και, γενικότερα, την προστασία του περιβάλλοντος, καλλιεργούν με υψηλό κόστος, γεγονός που επηρεάζει την ανταγωνιστικότητά τους σε σχέση με τους παραγωγούς τρίτων χωρών. Ο κ. Τσιχήτας επεσήμανε ότι η μεγαλύτερη πρόκληση για τη νεοσύστατη Διεπαγγελματική Οργάνωση είναι η δημιουργία κουλτούρας κατανάλωσης ελληνικών οσπρίων στην Ελλάδα, προβάλλοντας την υψηλή διατροφική τους αξία και την υγιεινή υπεροχή τους
έναντι των προϊόντων που παράγονται σε τρίτες χώρες. «Αυτή η προσπάθεια θα είναι εντατική και, δεδομένου ότι παραγωγοί και μετα-ποιητές έχουμε τον ίδιο στόχο, ευελπι-στούμε σε άμεσα θετικά αποτελέσματα», συμπλήρωσε. Αφού ολοκληρώθηκαν όλες οι νόμιμες διαδικασίες για την ίδρυ-ση της Οργάνωσης, τα επόμενα βήματα είναι η επίσημη αναγνώρισή της από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τρο-φίμων και, στη συνέχεια, ο συντονισμός των επόμενων κινήσεών της από το ΔΣ για την επίτευξη των στόχων της.
Πηγή: Foodreporter
Τύποι οσπρίων και τα διατροφικά τους προφίλ
Φακές: Διατίθενται σε διάφορα χρώματα όπως πράσινο, κόκκινο και καφέ, οι φακές έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και βασικά θρεπτικά συστατικά όπως σίδηρο και φυλλικό οξύ. Ένα φλιτζάνι μαγειρεμένες φακές περιέχει συχνά περίπου 18 γραμμάρια πρωτεΐνης και 16 γραμμάρια φυτικών ινών.
Ρεβύθια: Πλούσια σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες, τα ρεβίθια είναι επίσης μια εξαιρετική πηγή σύνθετων υδατανθράκων, βιταμινών και μετάλλων. Ένα φλιτζάνι μαγειρεμένα ρεβίθια προσφέρει περίπου 15 γραμμάρια πρωτεΐνης και 12 γραμμάρια φυτικών ινών.
Μαύρα φασόλια: Αυτά τα όσπρια είναι γεμάτα με αντιοξειδωτικά, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες. Ένα φλιτζάνι μαγειρεμένα μαύρα φασόλια παρέχει περίπου 15 γραμμάρια πρωτεΐνης και 15 γραμμάρια φυτικών ινών.
Φασόλια: Γνωστά για το βαθύ κόκκινο χρώμα τους, τα φασόλια είναι μια εξαιρετική πηγή φυτικής πρωτεΐνης, φυτικών ινών και διαφόρων μικροθρεπτικών συστατικών. Μια μερίδα προσφέρει περίπου 13 γραμμάρια πρωτεΐνης και 11 γραμμάρια φυτικών ινών.
Μπιζέλια: Τα μπιζέλια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες ενώ είναι χαμηλά σε λιπαρά. Ένα φλιτζάνι μαγειρεμένο αρακά περιέχει περίπου 16 γραμμάρια πρωτεΐνης και 16 γραμμάρια φυτικών ινών.
Οφέλη από τα όσπρια
Πυκνά σε θρεπτικά συστατικά: Τα όσπρια είναι μια εξαιρετική πηγή βιταμινών και μετάλλων, συμπεριλαμβανομένων του σιδήρου, του μαγνησίου και των βιταμινών Β.
Υγεία της καρδιάς: Η υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα, μειώνοντας τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Διαχείριση βάρους: Χαμηλά σε λιπαρά αλλά με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες, τα όσπρια μπορούν να σας βοηθήσουν να χορτάσετε, βοηθώντας στη διαχείριση του βάρους.
Πεπτική υγεία: Οι φυτικές ίνες στα όσπρια υποστηρίζουν ένα υγιές πεπτικό σύστημα, αποτρέποντας τη δυσκοιλιότητα και προάγοντας την υγεία του εντέρου.
Βιώσιμη επιλογή: Τα όσπρια έχουν χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα, απαιτούν λιγότερο νερό για να αναπτυχθούν και συμβάλλουν στη βελτίωση της υγείας του εδάφους, καθιστώντας τα μια φιλική προς το περιβάλλον επιλογή.
