Χρηματοδοτικά Εργαλεία ΠΑΑ : ερωταπαντήσεις και παραδείγματα

Νέες οδηγίες βγήκανε για τα Χρηματοδοτικά Εργαλεία ΠΑΑ που ενδιαφέρουν πολλούς γεωργούς και κτηνοτρόφους. Αναλυτικά αναφέρονται: Λαμβάνοντας υπόψη αφενός την έως τώρα λειτουργία των ΧΕ και αφετέρου ερωτήματα που έχουμε δεχθεί αναφορικά με τα παραστατικά δαπανών σε περίπτωση συνδυασμού των Χρηματοδοτικών Εργαλείων (ΧΕ) με πρόγραμμα επιχορήγησης, θα θέλαμε να αναφέρουμε τα εξής:

1. Δικαιολογητικά που προσκομίζονται (ΤΕΑΑ και ΤαΜιΔΑΕ)

Σύμφωνα με προηγούμενο μήνυμα μας με ημερομηνία 29–02–2024, ορίσθηκαν τα δικαιολογητικά που θα πρέπει ανά περίπτωση να υποβάλλονται όσον αφορά τα ΧΕ. Στην περίπτωση συνδυασμού ΧΕ και επιχορήγησης του ΠΑΑ 2014–2022 και για την καλύτερη διαχείριση των τελικών αιτημάτων πληρωμής των επιχορηγούμενων Πράξεων του ΠΑΑ 2014–2022 από τους ΕΦΔ, στα δικαιολογητικά αυτά προστίθενται πλέον και τα παραστατικά δαπανών που χρησιμοποιήθηκαν για τη στήριξη μέσω του ΧΕ. Ως εκ τούτου, το προηγούμενο μήνυμα μας διαμορφώνεται πλέον ως εξής:

1. Σε κάθε περίπτωση όπου ο τελικός αποδέκτης υλοποιεί πρόγραμμα επιχορήγησης (είτε συνδυάζει το ΧΕ με την επιχορήγηση για την κάλυψη εν όλω ή εν μέρει της ίδιας συμμετοχής του προγράμματος επιχορήγησης είτε χρησιμοποιεί το ΧΕ για δαπάνες άλλες από τις δαπάνες επιχορήγησης), θα πρέπει να προσκομίζετε στο τραπεζικό ίδρυμα με τον φυσικό φάκελο ως δικαιολογητικό την απόφαση ένταξης – έγκρισης  – υπαγωγής στο πρόγραμμα επιχορήγησης, είτε η επιχορήγηση προέρχεται από το ΠΑΑ 2014–2022 είτε από άλλο πρόγραμμα.

2. Επιχορήγηση εκτός ΠΑΑ 2014–2022.

Μόλις υπογραφεί η δανειακή σύμβαση του τραπεζικού ιδρύματος με τον τελικό αποδέκτη και μόνο στην περίπτωση όπου ο τελικός αποδέκτης του ΧΕ υλοποιεί πρόγραμμα επιχορήγησης εκτός του ΠΑΑ 2014–2022, θα πρέπει να αποστέλλετε στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου [email protected] τα παρακάτω δικαιολογητικά:

2.α. Την δανειακή σύμβαση του τελικού αποδέκτη με το τραπεζικό ίδρυμα που αφορά στο ΧΕ.

2.β. Την απόφαση ένταξης – έγκρισης  – υπαγωγής στο πρόγραμμα επιχορήγησης εκτός ΠΑΑ 2014–2022 (είτε ο τελικός αποδέκτης συνδυάζει το ΧΕ με την επιχορήγηση, είτε όχι).

2.γ. Το επιχειρηματικό σχέδιο (business plan) του ΧΕ.

3. Επιχορήγηση εντός ΠΑΑ 2014–2022.

Κατά την υποβολή του τελικού αιτήματος στον ΕΦΔ για την πληρωμή της επιχορήγησης του ΠΑΑ 2014–2022 (πχ ΔΑΟΠ Περιφερειών, Διεύθυνση Προγραμματισμού και Εφαρμογών του ΥπΑΑΤ, κλπ), θα πρέπει να συνυποβάλλετε μαζί με τα υπόλοιπα δικαιολογητικά (ανεξαρτήτως εάν ο τελικός αποδέκτης του ΧΕ συνδυάζει το ΧΕ με την επιχορήγηση για να καλύψει όλη ή μέρος της ίδιας συμμετοχής του στο πρόγραμμα επιχορήγησης), τα παρακάτω δικαιολογητικά:

3.α. Την δανειακή σύμβαση του τελικού αποδέκτη με το τραπεζικό ίδρυμα που αφορά στο ΧΕ.

3.β. Το επιχειρηματικό σχέδιο (business plan) του ΧΕ.

3.γ. Τα παραστατικά δαπανών που χρησιμοποιήθηκαν για τη στήριξη μέσω του ΧΕ.

2. Αίτηση στο ΠΣΚΕ για χορήγηση ΧΕ και συνδυασμός με επιχορήγηση (ΤΕΑΑ και ΤαΜιΔΑΕ)

Έχει παρατηρηθεί σε ορισμένες περιπτώσεις ότι ενώ στην αίτηση στο ΠΣΚΕ για την χορήγηση ΧΕ (κυρίως για το ΧΕ μικροδανείων), αναφέρεται ότι το δάνειο του ΧΕ δεν συνδυάζεται με επιχορήγηση, στη συνέχεια, κατά τον έλεγχο των δαπανών του ΧΕ προκύπτει ότι αυτό (είτε όλο το δάνειο είτε ένα μέρος του) συνδυάζεται με επιχορήγηση (κυρίως του Μέτρου 4 του ΠΑΑ 2014–2022), χρησιμοποιείται δηλαδή για τις ίδιες δαπάνες με τις δαπάνες επιχορήγησης. Αυτή η αστοχία καθυστερεί σε μεγάλο βαθμό την εκκαθάριση των δαπανών του επενδυτικού σχεδίου της επιχορηγούμενης πράξης του Μέτρου 4 του ΠΑΑ 2014–2022 και θα πρέπει να αποφεύγεται καθώς ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις να οδηγήσει ακόμα και σε καταλογισμό ποσών ως αχρεωστήτως καταβληθέντων. Θα θέλαμε να σημειώσουμε ότι για το κάθε ΧΕ που υλοποιείται από δικαιούχο επιχορήγησης του ΠΑΑ, οι δηλωθείσες δαπάνες του ΧΕ διασταυρώνονται με τις δαπάνες της επιχορηγούμενης Πράξης κατά το τελικό αίτημα πληρωμής της επιχορηγούμενης Πράξης.

3. Παραστατικά σε περίπτωση συνδυασμού ΧΕ με επιχορήγηση (ΤΕΑΑ και ΤαΜιΔΑΕ)

Σε περίπτωση όπου το δάνειο ενός ΧΕ συνδυάζεται με επιχορηγούμενη Πράξη, αυτό το δάνειο μπορεί να καλύψει μόνο την ίδια συμμετοχή (ή ένα μέρος της ίδιας συμμετοχής) της επιχορηγούμενης Πράξης και όχι την δημόσια δαπάνη ή ένα μέρος της δημόσιας δαπάνης (το μέρος του προϋπολογισμού της επιχορηγούμενης Πράξης που θα λάβει στήριξη από την επιχορήγηση). Ο κανόνας αυτός θα πρέπει να ελέγχεται και να ισχύει για κάθε μία διακριτή δαπάνη της επιχορηγούμενης Πράξης ξεχωριστά, όπως αυτή αποτυπώνεται στα παραστατικά δαπανών. Παρακάτω ακολουθούν αναλυτικά παραδείγματα όσον αφορά το ύψος του δανείου του ΧΕ και των παραστατικών δαπανών που πιστοποιούν την υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου. Η ίδια συμμετοχή μπορεί να κυμαίνεται πχ από 15% έως 60% του συνολικού προϋπολογισμού της επιχορηγούμενης Πράξης, ανάλογα με την Περιφέρεια, την νομική μορφή του δικαιούχου επιχορήγησης και το υπομέτρο του ΠΑΑ 2014–2022.

Σχετικές αναφορές υπάρχουν

• στον Κανονισμό 1305/2013 άρθρο 37 παρ. 9 και
• στα θεσμικά πλαίσια των Δράσεων:

• Δράση 4.1.1 και 4.1.3 (άρθρο 16 παρ. 3 περίπτωση 3.2 της ΥΑ 13158/28–11–2017 με ΦΕΚ Β’ 4302 και ΑΔΑ Ω1ΧΜ4653ΠΓ–ΧΦΟ, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και ιδίως όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο μόνο παρ. 2 της ΥΑ 398/23–02–2023 με ΦΕΚ Β’ 1154 και ΑΔΑ 68ΘΖ4653ΠΓ–ΙΑΣ (14η τροποποίηση)).
• Δράση 4.1.5 (άρθρο 16 παρ. 3 περίπτωση 3.2 της ΥΑ 427/02–03–2023 με ΦΕΚ Β’ 1414 και ΑΔΑ Ψ2Π84653ΠΓ–7ΥΛ, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει).

Για παράδειγμα:

1. Για επενδυτικό σχέδιο ύψους 100.000,00 € που έχει εγκριθεί από το ΠΑΑ 2014–2022 (πχ Σχέδιο Βελτίωσης Μ4.1.1, Μ4.1.5, Μεταποίηση Μ4.2) με ποσοστό στήριξης 40%, το δάνειο του ΧΕ μπορεί να καλύψει την ίδια συμμετοχή, δηλαδή μέχρι το ποσό των 60.000,00 €. Ως εκ τούτου, το ΤΕΑΑ μπορεί να καλύψει όλο το ποσό των 60.000,00 € της ίδια συμμετοχής, ενώ προφανώς το ΤαΜιΔΑΕ μπορεί να καλύψει έως ποσό 25.000,00 € της ίδιας συμμετοχής.
2. Για επενδυτικό σχέδιο ύψους 80.000,00 € που έχει εγκριθεί από το ΠΑΑ 2014–2022 (πχ Σχέδιο Βελτίωσης Μ4.1.1, Μ4.1.5, Μεταποίηση Μ4.2) με ποσοστό στήριξης 75%, το δάνειο του ΧΕ, είτε από το ΤΕΑΑ είτε από το ΤαΜιΔΑΕ μπορεί να καλύψει την ίδια συμμετοχή, δηλαδή μέχρι το ποσό των 20.000,00 €.

Κατά την σύνταξη του επιχειρηματικού σχεδίου και την συμπλήρωση των σχετικών παραστατικών δαπανών που θα λάβουν στήριξη από το ΧΕ, θα πρέπει να λάβετε υπόψιν τα εξής:

• Εάν σε μελλοντικό χρόνο μειωθεί ο προϋπολογισμός της επιχορηγούμενης πράξης, ανάλογα μειώνεται και το ποσό της ίδιας συμμετοχής και συνεπακόλουθα το μέγιστο ποσό που μπορεί να καλύψει το δάνειο του ΧΕ.
• Για το ΧΕ εγγυήσεων, επιλέξιμα είναι τα παραστατικά που περιγράφουν δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν μετά την αίτηση για στήριξη με το ΧΕ, ενώ για το ΧΕ μικροδανείων ισχύουν τα όσα αναφέραμε σε προηγούμενο μήνυμα μας με ημερομηνία 30–06–2023 (επισυνάπτεται).
• Το δάνειο του ΧΕ μπορεί να καλύψει και άλλες δαπάνες εκτός από τις δαπάνες της επιχορηγούμενης Πράξης (πχ κεφάλαιο κίνησης, μεταχειρισμένο εξοπλισμό κλπ).

4. Επιχειρηματικό Σχέδιο – business plan (ΤΕΑΑ και ΤαΜιΔΑΕ)

Όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούμενο μήνυμα μας με ημερομηνία 28–03–2024, το επιχειρηματικό σχέδιο (business plan) θα πρέπει πάντα να αποτυπώνει ορθά τις δαπάνες που πραγματοποιούνται με το δάνειο του ΧΕ. Ο τελικός αποδέκτης μπορεί εάν το επιθυμεί να τροποποιήσει το επιχειρηματικό του σχέδιο (αλλαγή δαπανών, μείωση ύψους δανείου κλπ). Το τροποποιημένο επιχειρηματικό σχέδιο που θα αποτυπώνει ορθά τις δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν / έχουν πραγματοποιηθεί με το δάνειο του ΧΕ θα πρέπει να κατατεθεί στον ΕΧΟ και στον ΕΦΔ.

Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου εμφανίζονται κάποιες αστοχίες κατά την σύνταξη του επιχειρηματικού σχεδίου, πχ αποτυπώνεται μία δαπάνη στο επιχειρηματικό σχέδιο και το σχετικό παραστατικό έχει διαφορετική αξία ή οι δαπάνες που περιγράφονται στο επιχειρηματικό σχέδιο δικαιολογούν δάνειο μικρότερο από το αιτούμενο. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, θεωρούμε ότι, στην περίπτωση συνδυασμού ΧΕ και επιχορήγησης του ΠΑΑ 2014–2022, ο κατάλληλος χρόνος για να τροποποιηθεί – αν απαιτείται – το επιχειρηματικό σχέδιο ενός ΧΕ είναι πριν την υποβολή του τελικού αιτήματος πληρωμής της επιχορηγούμενης Πράξης στον ΕΦΔ.

Στη συνέχεια ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα για την καλύτερη κατανόηση των παραπάνω σημείων και ειδικότερα του σημείου (Γ).

Παράδειγμα 1

Ένας υποψήφιος τελικός αποδέκτης καταθέτει ένα επιχειρηματικό σχέδιο σε έναν ΕΧΟ για τη χορήγηση δανείου 24.580,00 €, είτε μέσω του ΧΕ εγγυήσεων του ΤΕΑΑ είτε μέσω του ΧΕ μικροδανείων του ΤαΜιΔΑΕ. Ο συγκεκριμένος τελικός αποδέκτης υλοποιεί ένα επενδυτικό σχέδιο πχ στη Δράση 4.1.5 του ΠΑΑ 2014–2022 (σχέδιο βελτίωσης) και έχει δηλώσει στο ΠΣΚΕ ότι δεν θα συνδυάσει το ΧΕ με πρόγραμμα επιχορήγησης. Στο επιχειρηματικό σχέδιο δηλώνει τις παρακάτω δαπάνες (για τις ανάγκες του συγκεκριμένου παραδείγματος, αναφερόμαστε σε καθαρή αξία χωρίς ΦΠΑ):

Κατά την υποβολή του τελικού αιτήματος πληρωμής του σχεδίου βελτίωσης, ο τελικός αποδέκτης προσκομίζει στον ΕΦΔ α) την σύμβαση του ΧΕ, β) το επιχειρηματικό του σχέδιο και γ) τα παραστατικά δαπανών που περιγράφουν τις δαπάνες 1 – 8 του επιχειρηματικού σχεδίου. Ο ΕΦΔ ελέγχει τις δαπάνες 1–8 και τα σχετικά παραστατικά που προσκόμισε ο τελικός αποδέκτης σε σχέση με τις δαπάνες της επιχορηγούμενης Πράξης, επιβεβαιώνει ότι οι δαπάνες αυτές δεν περιλαμβάνονται στο σχέδιο βελτίωσης και ολοκληρώνεται ο έλεγχος.

Παράδειγμα 2

Για τις ίδιες δαπάνες με το Παράδειγμα 1, ένας τελικός αποδέκτης καταθέτει ένα επιχειρηματικό σχέδιο σε έναν ΕΧΟ για τη χορήγηση δανείου 24.580,00 €, είτε μέσω του ΧΕ εγγυήσεων του ΤΕΑΑ είτε μέσω του ΧΕ μικροδανείων του ΤαΜιΔΑΕ. Ο συγκεκριμένος τελικός αποδέκτης υλοποιεί ένα επενδυτικό σχέδιο στο ΠΑΑ 2014–2022, πχ στη Δράση 4.1.5 (σχέδιο βελτίωσης) με ποσοστό στήριξης 50% και έχει δηλώσει στο ΠΣΚΕ ότι θα συνδυάσει το ΧΕ με το πρόγραμμα επιχορήγησης. Πιο συγκεκριμένα, θα συνδυάσει με το πρόγραμμα επιχορήγησης τις δαπάνες 1, 2, 3, 4 και 5. Προφανώς, ο τελικός αποδέκτης ούτως ή άλλως δεν θα μπορούσε να συνδυάσει τις δαπάνες 6, 7 και 8 με πρόγραμμα επιχορήγησης, καθώς αυτές χαρακτηρίζονται ως κεφάλαιο κίνησης και δεν είναι επιλέξιμες για στήριξη με επιχορήγηση.

Στην περίπτωση του παραδείγματος 2, κατά την σύνταξη του επιχειρηματικού σχεδίου και την συλλογή των σχετικών παραστατικών όσον αφορά τις δαπάνες 1–5, δεν πρέπει να ληφθεί υπόψη το συνολικό ύψος της δαπάνης αλλά το ποσοστό της δαπάνης που αντιστοιχεί στην ίδια συμμετοχή (καθώς όπως αναφέραμε προηγουμένως το δάνειο του ΧΕ καλύπτει μόνο την ίδια συμμετοχή και ο κανόνας αυτός εφαρμόζεται ξεχωριστά για κάθε δαπάνη). Ως εκ τούτου, στο επιχειρηματικό σχέδιο θα πρέπει να δηλωθούν οι παρακάτω δαπάνες:

Άρα, για τις ίδιες δαπάνες με αυτές του παραδείγματος 1, το συνολικό ύψος του δανείου μπορεί να ανέλθει έως 13.815,00 €, επειδή στο παράδειγμα 2 οι δαπάνες 1–5 θα λάβουν στήριξη και από πρόγραμμα επιχορήγησης.

Ο τελικός αποδέκτης, για να λάβει δάνειο 24.580,00 €, θα πρέπει να συντάξει ένα επιχειρηματικό σχέδιο με επιπλέον δαπάνες που θα λάβουν στήριξη από το ΧΕ. Στην προκειμένη περίπτωση, ο τελικός αποδέκτης θα μπορεί να συμπεριλάβει

α) επιπλέον παραστατικά ύψους 10.765,00 € για δαπάνες που δεν συνδυάζονται με επιχορήγηση ή

β) επιπλέον παραστατικά ύψους 21.530,00 € για δαπάνες που συνδυάζονται με επιχορήγηση (όπου όπως αναφέραμε για το συγκεκριμένο παράδειγμα το 50% της αξίας των παραστατικών αφορά σε ίδια συμμετοχή και το 50% σε επιχορήγηση) ή

γ) οποιονδήποτε συνδυασμό των α) και β) ώστε να προκύπτουν επιπλέον επιλέξιμες δαπάνες 10.765,00 €.

Ένα πιθανό επιχειρηματικό σχέδιο για επιλέξιμες δαπάνες 24.580,00 € θα μπορούσε να είναι το παρακάτω, όπου η νέα δαπάνη 9 θα λάβει στήριξη από το πρόγραμμα επιχορήγησης και οι νέες δαπάνες 10, 11 και 12 δεν θα λάβουν στήριξη από το πρόγραμμα επιχορήγησης.

Κατά την υποβολή του τελικού αιτήματος πληρωμής του σχεδίου βελτίωσης, ο τελικός αποδέκτης προσκομίζει στον ΕΦΔ α) την σύμβαση του ΧΕ, β) το τελικό επιχειρηματικό του σχέδιο που αποτυπώνει ορθά το σύνολο των δαπανών του ΧΕ και γ) τα παραστατικά δαπανών που περιγράφουν τις δαπάνες 1–12 του επιχειρηματικού σχεδίου. Ο ΕΦΔ θα ελέγξει τα παραστατικά σε σχέση με την επιχορηγούμενη Πράξη και θα επιβεβαιώσει ότι πράγματι οι δαπάνες 1–5 και 9 συνδυάζονται με επιχορήγηση ενώ οι δαπάνες 6–8 και 10–12 δεν συνδυάζονται